Insan yeni yerdə niyə pis yatır?
Digər
07.05.2017
Farid Pardashunas
Quşların və bəzi su məməlilərinin beyinlərinin sol və sağ
yarımkürələri növbə ilə yatmaq qabiliyyətinə sahibdir. İndiyənə kimi hesab
olunurdu ki, insanlar bu qabiliyyətə sahib deyillər. Lakin müşahidələr əsnasında
alimlər müəyyən ediblər ki, insan yeni yerdə yatan zaman onun beyninin hər iki
yarımkürəsi sinxron vəziyyətdə yatmır. "Çox zaman insan yeni yerdə çox çətinliklıə
yatır. Labaratoriya şəraitində yuxunu öyrənən alimlər ilk gecənin müşahidələrini
belə tipik hesab etmədikləri üçün onlara nəzər yetirmirlər” – deyə Braun
Universitetinin psixoloqu Yuka Sasaki qeyd edib. Sasaki və onun komandası yeni
yerdə yuxunun necə keçdiyi haqqında maraqlanıblar. Əldə olunmuş nəticələrə əsasən
sağ yarımkürədən fərqli olaraq sol yarımkürənin neyroaktivliyi müəyyən mənada
yuxu vəziyyətinə uyğun olub. Alimlərin fikrincə yeni yerdə sol yarımkürə sağ
yarımkürə kimi dərin yuxuya getmir. Lakin ikinci gecədən başlayaraq bu vəziyyət
dəyişir və hər iki yarımkürə dərin yuxuya gedir. İnsan beynində passiv iş
rejimi adlı şəbəkə vardır. Həmin şəbəkə çoxlu sinir hüceyrələrindən ibarətdir.
Sözügedən hüceyrələr isə beyin hər hansı bir tapşırığı yerinə yetirmədiyi müddətdə
aktiv olurlar. Məhz passiv iş rejimi şəbəkəsi yuxu zamanı sol yarımkürədə
aktivlik göstərmişdi. Tədqiqatçılar müşahidələr zamanı yatmış insanların
qulaqlarının yaxınlığında bəzən ani səslər səsləndirirdilər. Bununla belə müəyyən
olunub ki, sol yarımkürənin passiv iş rejimi şəbəkəsi sakitçiliyin pozulmasına
daha tez reaksiya verir. Həmin səslər yatmış insanların sağ qulağı tərəfində səsləndirilən
zaman sol yarımkürəyə çatan siqnal nəticəsində yatmışlar daha tez oyanırdılar.
Maraqlısı ondadır ki, bu vəziyyət ən çox yeni yerdə ilk gecə zamanı müşahidə
olunurdu. Bir gecəlik yuxu ərzində beyin bir neçə dəfə yavaş yuxu mərhələsindən
keçir. Lakin Sasakinin apardığı təcrübə bu dövrün yalnız birinci mərhələsini əhatə
edirdi. Buna görə də alimlər hələ bilmirlər ki, bütün gecə ərzində sol yarımkürə
ayıqlıq xüsusiyyətini saxlayır yoxsa yox. Bunu müəyyən etmək üçün Sasaki və
onun komandası yeni təcrübələr hazırlayırlar.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Həftənin xəbərləri
