main-post-cover

    İnvestor olaraq iştirak etdiyim 20.000 Startap təqdimatından nə öyrəndim?

    Elm & Texnologiya
    07.05.2017
    Farid Pardashunas

    Bu məqalənin müəllifi hazırda 500 Startups-ın partnyorlarından olan Elizabet Yin-dir. Bu məqalədə o, bu günə qədər izlədiyi 20.000 şirkət (startap) təqdimatından nə öyrəndiyindən danışıb.

    Technote.az olaraq bu məqaləni əlimizdən gəldiyi qədər aydın bir dildə tərcümə edib sizlərə çatdırırıq. Məqalənin ingilis dilindəki tərcüməsiz variantına buradan baxa bilərsiniz.

    500 Startups-la işləməyimdən artıq 2 il ötür. Bəzən mənim kolleqalarım, məndən bu günə qədər neçə şirkətin təqdimatında iştirak etdiyimisoruşurlar. Və mən bunu durub hesabladığımda, bu rəqəmin 20.000-ə yaxın olduğunu deyirəm.
    Ədalətli danışsam bu rəqəmin içərisinə bəzi onlayn təqdimatları da daxil edə bilərəm. Email vasitəsilə təqdimatlar da az olmur.

    Əslinə qalsa, bu tip e-poçt təqdimatlarının çoxu səhv olur və oxuyub arxivə göndərməyim sadəcə bir neçə saniyəmi alır. Bu da necə bu qədər çox təqdimatda iştirak etdiyimin izahıdır.
    Belə deyə bilərəm ki, sadəcə 2 ildə bir çox sahələrdə qatıldığım təqdimatlar mənim üçün uzun maraqlı bir dərs/səyahət oldu. Bugünə qədər qoşulduğum təqdimatlardan öyrəndiyim qədəri ilə sizlərin diqqətinə bir neçə detalı çatdırmaq istəyirəm :

    1)İdeyanın qiyməti çox ucuzdur. Onu reallaşdırmaq vacibdir.

    Bir startapçı kimi ideyanızın əvəzedilməz olduğunu düşünə bilərsiniz. Əgər siz startap həyatınızın erkən mərhələsindəsinizsə, ideyanızı hərkəsdən gizlətmək və onu qorumaq lazım olduğunu düşünə bilərsiniz. Yox əgər siz Sahibkar olmaq yolunda daha da irəli getmisinizsə, siz yenə də ideyanızın əvəzedilməz olduğunu düşünəcəksiniz lakin artıq sizin ideyanızla bənzər bir ya iki şirkət mövcud olacaq ki, bunun haqqında siz tez-tez TechCrunchda (P.S: və ya TechNote.az da) oxuyursunuz.

    Bu da o deməkdir ki, hərkəsin bənzər hətta eyni ideyaları var.

    Sizin irəli gedərək yeniliklər yaratmağa çalışmağınız heç də pis sayılmaz. Sizin biznesdə irəli getməyə çalışmağınız, buna görə də müəyyən aktivlik nümayiş etdirməyiniz işə olan münasibətinizin yüksək səviyyədə olduğunu ifadə edir. Bir çox sahibkarlar öz ideyalarını irəli sürsə də, amma onun həyata keçirilməyində o qədər də səy göstərmirlər. Xərclər, infrastrukturun qurulması və s. bütün bunlar sizi başlanğıc səviyyədə öz məqsədinizə yaxınlaşdıra bilər. Beləki, bir çoxları bu istiqamətdə yalnız ideyalarının möhtəşəmliyinin üzərində dayanıb, heç bir aktivlik nümayiş etdirmirlər.

    2) Problemlərin həll tezliyi

    Bu yalnız sizin qısa zamanda nə etdiyinizi deyil, həmçinin nələrə nail olmağınızı göstərmək üçün vacib göstərici hesab olunur. Mövcud vəziyyətdə bəzi şirkətlər sadalananları 5 aya, digərləri 5 ilə həyata keçirirlər. Bu yolla siz yalnız sınaqdan keçməyib, o cümlədən öz tempinizlə inkişaf edəcəksiniz.
    Mənim ən dəyər verdiyim təqdimatlardan biri Mayk Kessidiyə aiddir. Problemlərə sürətli yanaşma, onların həll tezliyi, müştəri əldə etmək sürəti, məhsul istehsalı sürəti sizin professionallığınızı əsas göstərir. Bu sizi investor gözündə də yüksəldir.

    3) Əgər siz çox böyük rəqabətqabiliyyətli bir sahədəsinizsə, bu sizin üçün çox böyük üstünlükdür.

    Təsəvvür edin ki, siz çox rəqabətli bir sahədə fəaliyyətə başladınız. Buna misal olaraq təmizlik və qida çatdırılmasını misal göstərmək olar.Bu sizin təsəvvür etdiyinizdən də çətin ola bilər. Hətta siz tez inkişaf etsəniz belə rəqabət qaçınılmazdır. İnvestorlar bu işi görən yalnız bir, iki şirkətlə deyil, yüzlərlə ya da minlərlə belə şirkətlə maraqlanırlar.
    Özünüzü önə çıxarmağın 2 əsas üsulu mövcuddur:
    A) İlk əvvəl rəqabət mühitini nəzərə almağı bacarmalısınız. Sizin bu rəqabətdə hansı yeri almağınız vacib nüansdır. Rəqabətin olmağı heç də mənfi bir göstərici deyil. Məsələn, Google-a bənzər olan 8 belə axtarış platforması mövcud idi, amma onlar içində yenə liderlik Google-a məxsusdur. Burda əsas olan imicini ortaya çıxarmaqdır.
    B) İşləyəcəyiniz mühit, sizin yer aldığınız şərait vacib xüsusiyyət daşıyır. Burda əsas məqsəd sizi rəqabət mühitində ayıran tərəflərdir. Məsələn, keçən həftə bir şirkətlə danışıqlar aparırdım. Danışıqların mövzusu yeni iş sahəsi yaratmaq ilə əlaqəli idi. Onlar mənə öz problemləri haqda slayd nümayiş etdirdilər. Bildiyiniz kimi yüzlərcə, minlərcə işsiz insanlar var və şirkətlər özünə uyğun işçi tapmaqda çətinlik çəkirlər. Son on illikdə çoxlu sayda işə düzəltmə şirkətləri yaranıb. Bu qədər eyni işlə məşğul olan şirkətin olmasına baxmayaraq hələ də bu problemlər öz həll yolunu tapa bilməyib. Bu sahədə fəaliyyətə başlamaq çox çətindir. İlk əvvəl öz fərqliliyinizi ortaya çıxarmaq üçün bəzi nüanslara diqqət etməlisiniz və bundan sonra differensial bir həll yolu tapmalısınız, hansı ki, əvvəlkilər ilə eyni problemləri əhatə edən nüanslar yer almamalıdır.
    Bunu edə bilsəniz bütün diqqətləri öz üzərinizə çəkə bilərsiniz.

    4)Mən investorların tövsiyyələrinə və təqdimat məktublarına eyni dərəcədə baxıram.

    Başlanğıcda digər investorlardan gələn fikirlərə inanmaq mənim üçün adi e-poçt mesajlarına arxalanmaqdan daha məntiqli gəlirdi. Bəzən bu doğrudur. Amma çox hallarda bu belə olmur. Məsləhətlərin doğruluq payı çox hallarda onu verən şəxsdən asılıdır. Bəzən "ən yaxşı” investorlar tərəfindən məsləhət görülən startaplar belə heç də ən yaxşı startaplar olmur. Bəzi investorlar heç də hər zaman ən yaxşı şirkətlər haqqında fikir bildirmirlər, onlar çox zaman dostları və tanışlarına məxsus şirkətlərə yaxşı sözlər qoşub-bəzəyə bilirlər. Və ümumiyyətlə bəziləri mənim çox potensial gördüyüm şirkətlər barədə belə heç bir rəy bildirmək istəmirlər. Sonda onu qeyd edə bilərəm ki, bu bir qədər qarışıq məsələdir, ona görə belə hesab edirəm ki, investorların diqqətini çəkmək üçün məsləhətlər effektiv vasitədir.

    5) Email təqdimatından sonra hansı hallarda görüş belə təyin etmirəm?

    Mən ən yaxşı təsisçiləri tapmaq təqdimat maillərinə əsaslı bir meyar kimi yanaşıram. Daha doğrusu mən təqdimat emailləri vasitəsi ilə ən güclülərin kim olduğunu dərhal deyə bilmərəm amma güclü olmayanları seçə bilərəm. Dolayı yoldan izah edilmiş emaillər yaxşı əlamət sayılmır. Pis yazılışlar/düzgün olmayan ifadələr də yaxşı əlamət sayılmır. Qrammatik səhvləri isə ingilis dilli istifadəçilər üçün bağışlanmaz bir səhv hesab edirəm. Şirkət poçtu olaraq Gmail, Yahoo, Hotmail, AOL domen sonluqları ilə bitən e-poçtlardan da istifadə edə bilərsiniz. Digər zonalarda domen sonluqları heç də düşündüyünüz qədər professional qarşılanmır və çox vaxt da spam mesajların arasına düşən belə e-poçtları ayırmağa belə çalışmıram.
    Bütün bu xırdalıqlarda çox diqqətcil ola bilmirsinizsə o zaman bu barədə hər hansısa bir dostunuzun köməyinə müraciət edin. Yaxşı yazılmış emaillər geri bildiriş mənasını ifadə edir.
     
    Yazı zamanı punktları qeyd etməyiniz məsləhətlidir. Belə olduqda o məktubları oxuyarkən anlamaq daha asan olur. Bunlara misal olaraq:
    - Qazanc: bugünə qədər 15.000 dollar
    - Aylıq böyümə 30%
    - Müştərilər siyahısında Samsung, MSFT və Oracle kimi şirkətlər yer alır.
    - İcraçı direktor, əvvəllər eyni marketing texnologiyasını Marketo firması üçün istifadə edib.
    - Texniki direktor əvvəllər mühəndis-proqramist olaraq Google X-da çalışırdı.
    - Təqribən 2 ilə yaxın.

    Siz buna bənzər punktlardan istifadə etdiyiniz bir məktubla müraciət etsəniz, məktubunuz diqqət çəkəcək. Bu sizin investisiya almağınız (ilkin olaraq, üzbəüz görüşə çağırılmağınız) üçün vacib rol oynaya bilər.

    Əslində bu 2 ildə təqdimatlar barədə bir çox detal var ki onlara mütləq diqqət edirəm, lakin bu məqaləmdə bəhs etdiklərim bunların arasında əsas üstünlük daşıyanlarıdır.

    Linki kopyala

    Bənzər xəbərlər

    Oxşar xəbərlər