Marsda suyun yaranması barəsində yeni nəzəriyyə
Digər
07.05.2017
Farid Pardashunas
Keçən il NASA mütəxəssisləri keçən il uzaq keçmişdə Marsda
suyun var olduğu haqqında sübutlar təqdim etmişdilər. Lakin suyun Marsda necə
yarandığı mübahisəli sualdır. Bir neçə vaxt bundan öncə bu barədə yeni nəzəriyyə
irəli sürülmüşdür. Bir çox göstəricilərə əsasən Mars Yer kürəsinə bənzəyir. Məhz
bu baxımdan alimlər güman edirdilər ki, onun səthində su mövcuddur. 2015-ci
ilin sentyabr ayında Mars Reconnaissance Orbiter aparatı vasitəsilə alınmış
fotoların müşahidəsi əsasında qənaətə gəlinmişdi ki, ilin isti vaxtlarında
planetin səthində əmələ gələn və görünüşcə duz qalıqlarına bənzəyən qara zolaqlar
periodik olaraq həmin yerlərdə suyun maye halda əmələ gəlməsinin nəticələridir.
3.5-3.8 milyard il bundan öncə Marsın səthində okeanın var olması nəzəriyyəsinə
artıq heç bir şüphə qalmır. Buna baxmayaraq alimlər suyun necə yaranması məsələsində
ortaq bir nıəticəyə gələ bilməyiblər. Fikirlərdən biri ona əsaslanır ki, vaxtı
ilə Mars vulkanlarının aktivliyi nəticəsində oun səthi hidrogendən və karbon
4-oksiddən ibarət sıx örtüklə əhatə olunmuşdu. Bu səbəbdən planetin səthindəki
temperatur və nəmişlik indikindən qat-qat çox idi. Beləliklə su orda maye
halında qala bilərdi. Bundan əlavə güman olunur ki, Marsdakı okeanlar şimali
yarımkürəni tamamilə bürümüş buzlaqların tədricən əriməsi nəticəsində yarana
bilərdi. NASA-nın yeni versiyasına əsasən Mars heç zaman okeanlardan ibarət bir
planet olmayıb. Belə ki, onun atmosfer qatı suyu maye halında saxlamaq üçün yetərincə
sıx deyil. Marsın okeanı dərin olmayıb. Onun dərin olmaması üçün isə suyun tam
olaraq maye şəklində olmaması lazımdır. Çox güman ki, planetdəki buzlaqlar donmuş
vəziyyətdə olublar. Az miqdarda suyun olması isə uzaq keçmişdə planetin səthinə
düşmüş asteroidlərin həmin buzlaqlara təsiri olub. Bu cür nəzəriyyəni reaktiv hərəkətlər
labaratoriyasının astrofiziki Timothy Parker təqdim edib.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Həftənin xəbərləri
