Fiziklər, yaşadığımız həyatın kompüter simulyasiyası olmadığını sübut ediblər
Digər
04.10.2017
Farid Pardashunas
Oksford Universitetindən olan nəzəri-fiziklər Zohar Ringel və Dmitry Kovrizhin, bizim yaşadığımız reallığın əslində kompüter simulyasiyası olduğu nəzəriyyəsinin düzgün olmadığını sübut ediblər.
Bu nəzəriyyənin xeyrinə fikirlər səsləndirmiş
astrofizik Neil deGrasse Tyson və məşhur sahibkar Elon Musk düşünürlər ki, əgər
gələcək nəsil böyük hesablayıcı imkanlara sahib olsalar, çox güman ki, onlar
keçmiş hadisələrin detallı şəkildə simulyatorunu işə sala biləcəklər. Bununla
yanaşı həmin simulyasiya o dərəcədə həqiqi olacaq ki, onun daxilində olan
personajlar şüura sahib olacaqlar.
Həqiqətən də gələcəkdə bu cür hesablayıcı
gücə sahib olacaq kompüter texnologiyalarını nəzərə alsaq, bu cür imkanlar
tamamilə real görünür. Əgər kompüterlər böyük kainatlar yaratmaq bacarığına
sahibdirlərsə, onda bizim də real həyatda yaşamağımız ehtimalı demək olar ki,
sıfıra düşür. Lakin kvant sisteminin modelləşdirilməsini keçirdən Ringel və
Kovrizhin müəyyənləşdiriblər ki, bir neçə kvant hissəciyinin simulyasiyası üçün
təsəvvür olunmayacq miqdarda hesablayıcı resurs lazımdır. Bununla yanaşı bu
göstərici getdikcə artacaq.
“20 spinli bu cür matrisanı yaddaşda saxlamaq üçün 1 TB-lıq RAM lazım olacaq. Əgər spinlərin sayını artırsaq, onda bu cür yaddaşa sahib kompüterin yaradılması üçün kainatdakı olan atomlardan daha çoxu lazım olacaq” – deyə Kovrizhin bildirib.
Başqa sözlə desək, kvant dünyasının qəlizlik
faktorunu nəzərə alsaq, heç bir ənənəvi kompüter simulyasiyası, bu cür
hesablamanın öhdəsindən gələ bilməz. Bununla yanaşı bu mövzu barəsində sual hələki
açıq olaraq qalır. Belə ki, bəlkədə gələcəkdə olan daha yüksək inkişaf etmiş
sivilizasiya, bizi, bu cür düşünməyimizə vadar edərək düzgün yoldan yayındırmaq
üçün bu özəlliyi simulyasiyaya yeridibsə bəs onda necə?
“Bu çox maraqlı fəlsəfi sualdır. Lakin o, fizika sahəsindən kənarda qaldığı üçün mən onun haqqında heç bir fikir söyləməyəcəm” – deyə Kovrizhin bildirib.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Həftənin xəbərləri
