Robotaksi bazarında reallıq və vədlər: Waymo VS Tesla

    Technote.az “Gizmodo” platformasına istinadən bildirir ki, Tesla ilə Waymo arasında robotaksi yarışını müqayisə edən analizlər əslində bu sahənin nə qədər qəribə və qeyri-müəyyən olduğunu gözdən qaçırır. Xüsusilə də Elon Musk-ın verdiyi iddialı və reallıqdan uzaq vədlər fonunda. Son aylarda Tesla səhmləri rekord səviyyəyə yüksəlib və bir müddət əvvəl şirkətin bazar dəyəri 489,88 dollarla maksimuma çatıb. Tesla tərəfdarları, xüsusilə Wedbush analitiki Dan Ives, bunu şirkətin yaxın zamanda robotaksi xidmətini uğurla işə salacağı ilə əlaqələndirir və səhmlərin 2026-cı ildə 800 dollara çata biləcəyini iddia edir. Lakin The New York Times-ın dərc etdiyi son reportaj bu nikbin ssenariyə ciddi suallar yaradır.

    Məqalədə qeyd olunur ki, Tesla robotaksi modeli üçün əsas sınaq şəhəri sayılan Ostində iyun ayından bəri cəmi təxminən 30 ədəd avtonom taksi fəaliyyətdədir. Müqayisə üçün, Waymo eyni şəhərdə mart ayından etibarən artıq 200 robotaksi ilə xidmət göstərir. Üstəlik, Tesla-nın bu avtomobillərində hələ də insan təhlükəsizlik nəzarətçisi mövcuddur, halbuki Waymo-nun avtomobilləri sərnişin daşıyarkən avtomobil daxilində sürücü və ya nəzarətçi olmadan fəaliyyət göstərir. Bu fərq texnoloji yetkinlik baxımından əhəmiyyətli sayılır.

    Google DeepMind-in baş elmi işçisi və Waymo-nun ana şirkəti olan Alphabet-in yüksək səviyyəli əməkdaşı Jeff Dean da mövzuya münasibət bildirərək Waymo-nun artıq 96 milyon “sürücüsüz” avtonom mil qət etdiyini və təhlükəsizlik göstəricilərinin kifayət qədər inandırıcı olduğunu vurğulayıb. Elon Musk isə bu fikrə cavab olaraq Waymo-nun Tesla ilə rəqabətdə şansının olmadığını və bunun gələcəkdə aydın görünəcəyini iddia edib. Bununla belə, Waymo-nun da bir sıra problemləri var. Bu yaxınlarda San-Fransiskoda elektrik enerjisinin kəsilməsi zamanı işləməyən svetoforlar səbəbilə Waymo robotaksiləri çaşqınlıq yaşayıb və şirkət xidməti müvəqqəti dayandırmalı olub. Səbəblərdən biri isə sistemin həddindən artıq çox hallarda insan operatorlardan təsdiq istəməsi olub.

    Tesla tərəfdarlarının əsas ümidini isə hazırkı Model Y robotaksiləri deyil, Elon Musk-ın 2024-cü ildə təqdim etdiyi, sükan və pedal olmayan iki nəfərlik “Cybercab” avtomobili təşkil edir. Musk bu modelin 2026-cı ilin sonuna qədər satışa çıxacağını və yüz minlərlə, hətta bir milyon ədədinin yollara buraxılacağını iddia edir. Plan ondan ibarətdir ki, insanlar Cybercab alaraq gündəlik istifadə etsin, boş vaxtlarda isə avtomobili Tesla tətbiqi vasitəsilə robotaksi kimi icarəyə versin. Tesla isə platforma üzərindən payını alsın, bütün texniki və əməliyyat xərcləri isə avtomobil sahibinin üzərində qalsın. Maraqlıdır ki, Elon Musk-ın milyardlarla dollarlıq bonus paketi də birbaşa olaraq ən azı 1 milyon robotaksinin real istifadəyə verilməsindən asılıdır. Bu isə Tesla-nın vədlərinin arxasında təkcə texnologiya deyil, həm də ciddi maliyyə motivlərinin dayandığını göstərir.

    Nəticə etibarilə, Tesla ilə Waymo-nu müqayisə edərkən söhbət sadəcə iki fərqli texnoloji yanaşmadan yox, real nəticələrə əsaslanan mövcud sistemlə hələ mövcud olmayan, lakin böyük vədlərlə təqdim edilən futuristik bir vizyonun müqayisəsindən gedir.