Donald Trump TikTok-un ABŞ-da qadağasını dördüncü dəfə təxirə salıb

     ABŞ prezidenti Donald Trump dördüncü dəfə Çin sosial şəbəkəsi TikTok-un qadağasına verilən möhləti bu ilin 16 dekabr tarixinə qədər uzadıb. Güman edilir ki, bu dəfə möhlət Çin tərəfi ilə razılaşmanın rəsmiləşdirilməsi üçün istifadə olunacaq. Nəticədə TikTok ABŞ-da fəaliyyətini yerli infrastruktur üzərində və amerikalı investorların nəzarəti altında davam etdirə biləcək. The Wall Street Journal-ın məlumatına görə, Oracle, Silver Lake və Andreessen Horowitz şirkətlərinin daxil olduqları investor konsorsiumu TikTok-un ABŞ biznesinin yeni strukturunda 80%-ə nəzarət edəcək, Çin tərəfi isə qalan 20%-i saxlayacaq. Direktorlar şurasının tərkibi də əsasən amerikalı investorların üstünlüyü ilə formalaşdırılacaq, üzvlərdən biri isə birbaşa ABŞ hökuməti tərəfindən təyin olunacaq. Mövcud məlumata görə, bu cür islahatlardan sonra ABŞ istifadəçilərinə xüsusi olaraq razılaşma şərtlərinə uyğun hazırlanmış və sosial şəbəkənin ABŞ-da gələcək fəaliyyəti üçün nəzərdə tutulmuş yeni tətbiqə keçid tövsiyə olunacaq.

     Oracle, əvvəl də qeyd edildiyi kimi, TikTok-un amerikalı istifadəçilərinin məlumatlarının emalı və saxlanmasına cavabdeh olacaq - bunun üçün Texasda yerləşən məlumat emalı mərkəzlərindən istifadə ediləcək. Bu bulud infrastrukturu provayderi ilə müvafiq müqavilə, eləcə də TikTok-un Amerika biznesi üzrə razılaşma yaxın bir ay və ya yarım ay ərzində imzalana bilər. Razılaşmanın strukturu barədə Donald Trump qarşıdakı cümə günü çinli həmkarı Xi Jinping ilə danışacağına söz verib. ABŞ maliyyə naziri Scott Bessent-in dünən qeyd etdiyi kimi, TikTok üzrə mövcud razılaşma şərtləri bu ilin yazında təklif olunmuş şərtlərə çox yaxındır. Danışıqlarda iştirak etmiş tərəflər həm ABŞ milli təhlükəsizliyi maraqlarını, həm də Çin tərəfinin kommersiya maraqlarını nəzərə almağa çalışıblar.

     Çinin rəsmi mətbuat orqanları, məsələn, People’s Daily, bildiriblər ki, TikTok-un ABŞ biznesi üzrə əldə olunan razılaşma şərtləri tərəflərin qarşılıqlı maraqlarını nəzərə alır və onlar üçün bərabər dərəcədə sərfəlidir. Bununla yanaşı, Çin hakimiyyəti texnologiyaların ixracını və intellektual mülkiyyətin lisenziyalaşdırılması məsələlərini yerli qanunvericiliyə uyğun şəkildə nəzarətdə saxlayacaqlarına söz verib. ABŞ-da TikTok-un qadağasına qoyulan möhlətin uzadılması Google və Apple şirkətlərinə həmin tətbiqi öz mağazalarında amerikalı istifadəçilər üçün saxlamağa imkan verəcək. Daha əvvəl qeyd olunduğu kimi, TikTok-un tövsiyəedici alqoritmi də tətbiqin ABŞ versiyasında işləyəcək və Çin tərəfi onu lisenziyalaşdırma şərtləri əsasında təqdim etməyə hazırdır. TikTok-un ABŞ-da 170 milyon istifadəçisi var, onların arasında kifayət qədər gənc də mövcuddur və prezident Trump bir neçə gün öncə bu sosial platformanı “uşaqlar naminə” xilas etməyə hazır olduğunu bildirmişdi.