main-post-cover

    Öz ulduzu ətrafında yaşayış zonası üzrə dövr edən iki yeni ekzoplanet kəşf edilib

    Süni İntellekt
    15.05.2023
    Farid Pardashunas
        Astronomlar Günəş sistemindən 137 işıq ili uzaqlığında yerləşən iki ədəd ekzoplanet kəşf ediblər. Kəşf edilmiş ekzoplanetlər Super Yer sinifinə (kütləsi Yer kürəsinin kütləsindən böyük, Neptunun kütləsindən isə kiçik olan planetlər) daxildirlər. Sözügedən ekzoplanetlər TOI-2095 adlı qırmızı cırtdan (parlaqlığı Günəşin parlaqlığından daha aşağı səviyyədə olan ulduz növü) ətrafında dövr edirlər. Yeni ekzoplanetlərdən hər biri Yer kürəsindən bir qədər böyükdür. Onlar NASA-ya məxsus olan TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) adlı kosmik teleskop tərəfindən kəşf ediliblər. Teleskop TIO-2095 adlı ulduzu müşahidə edən zaman onun diskində qaralmalar qeydə alınıb. Həmin qaralmaların analizləri nəticəsində güman edilir ki, onlar ekzoplanetlərin ulduz ətrafında dövr etmələri nəticəsində əmələ gəlirlər.
        Sözügedən ulduz sistemində ekzoplanetlərin mövcud olmalarına işarə edən digər sübutlar da mövcud olub. Qırmızı cırtdanlar kainatda ən geniş yayılmış ulduz növləridir. Onların temperaturları Günəşin temperaturundan aşağı olsalar da, öz həyat dövrlərinin erkən mərhələlərində ultrabənövşəyi rentgen diapazonlarında periodik güclü şüalanmalar ilə seçilirlər. Bu cür şüalanmanın radiasiyası yaxınlıqda yerləşən planetin atmosferini yox edə bilər. Buna görə də alimlər yeni kəşf edilmiş ekzoplanetlərin ulduz ətradfında hətta yaşayış zonası (planetin səthində suyun maye şəklində mövcud olmasına şərait yaradan kosmik zona) üzrə dövr etmələrinə baxmayaraq onların həyat üçün münbit şəraitə sahib olmalarına əmin deyillər. Lakin buna baxmayaraq onlar sözügedən yeni ekzoplanetləri müşahidə etməyə davam edəcəklər.
        Qeyd etmək lazımdır ki, yeni ekzoplanetlər TOI-2095 bTOI-2095 c adlarını əldə ediblər. TOI-2095 b ilə öz ulduzu arasındakı məsafə Yer kürəsi ilə Günəş arasındakı məsafənin 1/10 hissəsinə bərabərdir. Sözügedən ekzoplanetin diametri Yer kürəsinin diametrindən 1.39 dəfə böyükdür. Onun kütləsi isə bizim planetin kültəsindən 4.1 dəfə yüksəkdir. O öz ulduzu ətrafında tam dövrü 17.7 sutkaya reallaşdırır. TOI-2095 c-yə gəldikdə isə o öz ulduzundan bir qədər uzaqda yerləşir. Onun diametri Yer kürəsinin diametrindən 1.33 dəfə böyükdür. Kütləsi isə bizim planetin kütləsindən 7.5 dəfə yüksəkdir. TOI-2095 c öz ulduzu ətrafında tam dövrü 28.2 sutkaya reallaşdırır. Güman olunur ki, onun səthindəki temperatur 24 dərəcə Selsidən 74 dərəcə Selsiyə qədər təşkil edir. 
    Linki kopyala

    Bənzər xəbərlər

    Oxşar xəbərlər