main-post-cover

    Planetin qlobal iqlimi 2021-ci ildə bütün əsas göstəricilər üzrə rekorda imza atıb

    Süni İntellekt
    19.05.2022
    Farid Pardashunas
        Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı (BMO) 2021-ci il üzrə yığılmış məlumatlar əsasında planetdəki iqlim vəziyyəti ilə bağlı növbəti hesabatı bir neçə gün bundan öncə təqdim etmişdi. Təqdim edilmiş hesabat onlarla mütəxəssisin məqalələrindən ibarətdir və o, iqlim dəyişikliklərini göstərən 4 əsas faktoru əhatə edir. Söhbət, parnik qazlarından, dəniz səviyyəsinin yüksəlməsindən, qlobal temperaturun yüksəlməsindən və okean turşuluğunun artmasından gedir. Yığılmış bütün məlumatlar kritik iqlim dəyişikliklərinin sürətlə baş verdiklərini göstərirlər. La-Ninya adlı atmosfer hadisəsinin (stabil şərq küləyi Peru və Çili sahillərindən isti suyu İndoneziya və Avstraliya istiqamətində yönləndirən zaman Sakit okeanın cənub hissəsində La-Ninya adlı atmosfer hadisəsi baş verir və nəticədə okean dərinliklərindən qalxan soyuq su hesabına regionda soyuq hava temperaturu yaranır) soyuq hava temperauturu yaratdığına baxmayaraq 2021-ci ildə planetdəki ortalama temperatur göstəricisi 1.11 dərəcə Selsiyə çataraq Paris iqlim sazişi tərəfindən 2015-ci ildə təyin edilmiş limitə yaxınlaşıb.
        Geridə qalmış 7 il bütün müşahidə dövrləri ərzində ən isti illər hesab edilirlər. 1980-ci illərdən başlayaraq hər onillik öncəkindən daha isti olub. “Daha bir rekord istiliyə sahib ilin müşahidəsi sadəcə zaman məsələsidir. Bizim iqlimimiz gözlərimizin qarşısında dəyişir. İnsanların fəaliyyətləri səbəbilə ifraz edilən parnik qazları nəticəsində yaranan istilik planeti uzun illər ərzində isitməyə davam edəcək. Dünya okeanının səviyyəsi yüksəlməyə davam edir. Okean qızır və atmosferdən parnik qazlarının yığılması üzrə effektiv həll üsulları təklif edilməsə onun turşuluq səviyyəsinin artımı hələ 100 illərlə davam edəcək. Bəzi buzlaqlar artıq dönüş nöqtəsini keçiblər və bu, planet üçün uzunmüddətli mənfi nəticələr gətirəcək. Artıq 2 milyarda yaxın insan su çatışmazlığından əziyyət çəkir” - deyə BMO-nun katibi Petteri Taalas qeyd edib.
        Təqdim edilmiş hesabatda qeyd edilib ki, 2013-cü ildən 2021-ci ilə kimi olmuş dövrdə dünya okeanının səviyyəsi hər il ortalama 4.5 mm yüksəlib. Bu isə 1993-cü ildən 2002-ci ilə kimi olmuş okean səviyyəsi yüksəlməsindən 2 dəfə daha sürətlidir. Bunun əsas səbəbi buzlaqların ərimələridir. İnsan fəaliyyəti nəticəsində ifraz edilən CO2 qazının 23%-i okean tərəfindən udulur. Bununla belə baş verən kimyəvi reaksiya səbəbilə dəniz suyununu  turşuluğu artır. Bu, dəniz ekosistemi üçün təhlükə yaratmaqla yanaşı həmçinin okeanın CO2-ni udma qabiliyyətini də aşağı salır. Hal hazırda okeanın CO2-ni udma qabiliyyəti son 26.000 il ərzində rekord səviyyədə aşağı göstəricidədir.
    Linki kopyala

    Bənzər xəbərlər

    Oxşar xəbərlər