Süni intellekt botları metamateriallarla alim səviyyəsində işləyə bilirlər

     ABŞ-da mürəkkəb mühəndislik tapşırıqlarını həll etmək üçün süni intellekt agentlərindən ibarət sistem yaradılıb. Sınaqlar zamanı süni intellekt real alimlərin nəticələrinə bərabər göstəricilər nümayiş etdirib. Bir qrup süni intellekt botu, adətən təcrübəli alimlərin iştirakı tələb olunan tapşırıqları yerinə yetirməyə cəhd edib. Nəticələr sistemin yaradıcıları üçün belə gözlənilməz olub. Professor Willie Padilla təcrübənin ideyasını belə izah edir: “Biz materialların fizikasını müstəqil şəkildə öyrənə bilən süni alim yaratmaq istəyirdik”. Onun komandası hər biri öz roluna malik bir neçə süni intellekt agentindən ibarət sistem hazırlayıb. Bir agent məlumatlara cavabdehdir, digəri neyron şəbəkənin kodunu yazır, üçüncüsü isə hesablamaların dəqiqliyini yoxlayır.

     Bütün bu agentlər onların fəaliyyətini əlaqələndirən mərkəzi sistem tərəfindən idarə olunur. Tapşırıq “qeyri-düzgün tərs dizayn problemi” adlanırdı. Sadə dildə desək - nəticə məlumdur, lakin ona necə nail olmaq barədə dəqiq məlumat yoxdur. Məhz bu cür məsələlər qeyri-adi elektromaqnit xüsusiyyətlərə malik metamaterialların yaradılması zamanı tez-tez ortaya çıxır. Sınaqlarda süni intellekt Padilla laboratoriyasının magistrantlarının qarşısına qoyulmuş eyni tapşırıqları yerinə yetirib. Sistemin orta nəticələri insan göstəricilərindən bir qədər zəif olsa da, ən yaxşı nəticələr alimlərin işlərindən demək olar ki, geri qalmayıb. Layihəyə rəhbərlik edən magistrant Dari Lu qeyri-adi bir xüsusiyyəti vurğulayır: “Sistem, səmərəlilik həddinə çatdığını və əlavə məlumatlara ehtiyac duyduğunu bildirir. Bu, elmi intuisiya kimi bir şeydir”.

     Sistem metamateriallarla - xüsusiyyətləri kimyəvi tərkibdən deyil, geometrik quruluşdan asılı olan sintetik strukturlarla - işləyir. Belə materiallar elektromaqnit dalğaları ilə qeyri-adi şəkildə qarşılıqlı təsirə girə bilirlər. Professor Padilla hesab edir ki, bu yanaşma elmin digər sahələrində də tətbiq oluna bilər. “Biz elə bir mərhələyə yaxınlaşırıq ki, süni intellekt sistemləri yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin məhsuldarlığını artıra biləcək” - deyə o bildirib. Hazırda süni intellekt alimləri orta göstəricilərdə hələ üstələməsə də, onun ən yaxşı nəticələri artıq rəqabətə davamlıdır. Mühəndislikdə çox vaxt sabit orta nəticədən çox, bir inqilabi həll vacib olur - və məhz bu sahədə süni intellekt böyük perspektivlər nümayiş etdirir.