Süni intellekt İT sahədə karyera startını çətinləşdirib

     Stenford Universitetinin yeni araşdırması göstərir ki, süni intellekt alətləri proqram təminatının hazırlanması və müştəri xidməti sahəsində yeni başlayanların iş tapmasını çətinləşdirir. Araşdırmada qeyd olunur ki, gənc və təcrübəsiz mütəxəssislərin işə qəbul tempində yavaşlama müşahidə edilir. Hərçənd Massaçusets Texnologiya İnstitutunun bir müddət əvvəl apardığı bir araşdırma göstərib ki, şirkətlərin əksəriyyəti süni intellektdən istifadə nəticəsində mənfəətdə ciddi artım görməyiblər, bu, onların bu texnologiyanı müxtəlif formalarda tətbiq etmələrinə mane olmur. Bəzi sahələrdə belə tətbiq, başlanğıc səviyyəsində iş axtaranların karyera perspektivlərinə mənfi təsir göstərə bilər. Stenford Universitetinin, həmmüəllifi iqtisadçı Erik Brynjolfsson və Rəqəmsal İqtisadiyyat Laboratoriyasının tədqiqatçıları olan araşdırması göstərib ki, son 3 il ərzində süni intellekt təsirinə ən çox məruz qalan sahələrdə - mühasiblərin, proqramçıların və inzibati köməkçilərin çalışdıqları sahələrdə - karyerasına yeni başlayan insanların məşğulluğu 13% azalıb.

     Bu, xüsusilə 22-25 yaş arası gənc işçilərə təsir edib. Halbuki həmin dövr üçün aparılmış araşdırmada digər başlanğıc səviyyəli sahələrdə, məsələn, xəstələrə qulluq sahəsində məşğulluğun artdığı qeyd olunub. Eyni zamanda, araşdırmada izlənilən şirkətlərdə daha yüksək təcrübə tələb edən vəzifələr ya dəyişməyib, ya da genişlənib. Bu isə onu göstərə bilər ki, süni intellektdən istifadə edən daha təcrübəli əməkdaşlar gənc işçilərin bəzi funksiyalarını üzərinə götürərək daha məhsuldar ola bilirlər. Araşdırma çərçivəsində avtomatik məlumat emalı sistemi (ADP) üzrə məlumatlar izlənilib, həmçinin ABŞ-da milyonlarla işçini əhatə edən minlərlə şirkətin əməkhaqqı cədvəlləri nəzərdən keçirilib. Süni intellektin məşhurluğu onun sürətli tətbiqinin məşğulluğa necə təsir edəcəyi barədə mübahisələrə səbəb olub. Bir arqumentə görə, texnologiya müəyyən sahələrdə sadə funksiyaları avtomatlaşdıra bilər və insanı əvəz edə bilər.

     Digər arqument isə bildirir ki, süni intellekt alətləri əmək məhsuldarlığını artıra, ümumi səmərəliliyi yüksəldə bilər və bu, başlanğıc səviyyəli rolların aradan qalxmasına deyil, məhsuldarlığın artırılmasına xidmət edə bilər. Stenford tədqiqatçılarının nəticələrinə görə, hər iki arqument doğru ola bilər. Lakin bu, gələcəkdə oxşar vakansiyaların necə doldurulacağı sualını gündəmə gətirir. Əgər süni intellekt artıq yüksək ixtisaslı və məhsuldar işçilərin səmərəliliyini artıracaq, amma eyni zamanda onlara bu təcrübə və bacarıqları qazanmağa imkan verən rolları aradan qaldıracaqsa, onda növbəti nəsil proqramçılar, mühasiblər və inzibati köməkçilər haradan yetişəcək? Bəzi sənaye liderləri hesab edirlər ki, bu rolları sadəcə süni intellekt əvəz edəcək, digərləri isə düşünür ki, bu daha yaradıcı təşəbbüslərin inkişafına gətirib çıxara bilər: insanlar ideyalar irəli sürəcək, süni intellekt isə onları reallaşdıracaq.