Blockchain, interneti necə dəyişə bilər?

Blockchain, bankların nüfuzunu yox edəcək, elektroşəbəkələrin effektivliyini yüksəldəcək, musiqi sənayesini dəyişəcək və jurnalistikanı xilas edəcək. Bu barədə “Blockchain Revolution” kitabının həmmüəllifi Alex Tapscott, Madriddə keçirilmiş Digital Business adlı beynəlxalq konqressdə bildirib. “Blockchain texnologiyaası faktiki olaraq internetin ikinci nəslidir” – deyə o bildirib. İnternetin baza ideyası, hansısa faylın orijinalının saxlanması ilə yanaşı onun kopyasının göndərilməsi imkanıdır. Bu halda internet, böyük rəqəmsal çap cihazı kimi çalışır. “İnformasiya üçün çap cihazına sahib olmaq yaxşıdır. Lakin o, pul vəsaitlərini və səhmləri çap edəndə vəziyyət artıq pisləşir” – deyə Alex qeyd edib. Bu məsələdə isə blockchain işə düşür. Blockchain texnologiyası, rəqəmsal aktivləri izləməyə, onların düzgün-olub-olmadığını yoxlamağa və icazəsiz şəkildə kopyalanmasının qarşısını almağa imkan verir. Bu texnologiyanın valyuta əməliyyatları üçün qiyməti artıq bəllidir. Lakin onun vasitəsilə digər rəqəmsal dəyərlərin mübadiləsini də aparmaq olar. Buna misal olaraq müqavilələri və ya əmlakı təsdiq edən sənədləri gətirmək olar. Alex, blockchain-i ona görə internetin ikinci nəsli hesab edir ki, o, informasiya internetindən, dəyər internetinə inkişaf edib.

Blockchain, istehlakçı ilə məhsul arasında reallaşdırılan sövdələşmə zamanı iştirak edən artıq vasitəçilərdən xilas olmağa yardımçı olacaq. Beləliklə o, biznesə böyük təsir edəcək. Həmin təsir effekti nəinki köhnə şirkətlər üçün, həmdə 4-5 il bundan öncə yaradılmış şirkətlər üçün də reallaşacaq. Məsələn, sürücü ilə sifarişçi arasında vasitəçi tərəf Uberdir. Gələcəkdə isə Uber-in etdiklərini blockchain öz üzərinə götürəcək. Həmin məsələ banklara da aiddir. Ödənişi reallaşdırmaq üçün sadəcə olaraq alıcının hesabında yetərli vəsaitin olduğunu bilmək kifayətdir. İpotekanı almaq üçün onu alan şəxsin gəlirlərini, maliyyə hesabatını və hansı əmlaka sahib olduğunu bilmək kifayət edəcək. Çox güman ki, banklar yoxa çıxmayacaq. Lakin onlar pul axışını idarə etməyəcəklər. Günəş və külək energetikasında olacaq inkişaf, özəl şəxslərə, öz qonşularına bitcoin ilə elektrik sata biləcəklər. Beləliklə onlar indiki zamanda vasitəçi qismində çıxış edən şirkətlərdən azad olacaqlar. Belə ki, hal hazırda həmin şirkətlər elektrik cərəyanına olan qiyməti tənzimləyirlər. Musiqiçilər isə blockchain vasitəsilə səsyazma studiyalarından azad olacaqlar. Bu texnologiya vasitəsilə onlar öz musiqilərini birbaşa dinləyicilərə sata biləcəklər. Hər dinlənməyə görə musiqiçiyə mikroödənişlər ediləcək. Həmin prinsip jurnalistikada da çalışa bilər. Hər məqalə oxunuşuna görə kiçik ödəniş alınacaq. Belə olduğu halda təcrübəli jurnalistlər yaxşı pul qazana biləcəklər.