İnsana qeyri-adi bacarıqlar verən 8 genetik mutasiya
02.06.2017
Farid Pardashunas
99%-dən çox genetik məlumatlar ümumi olaraq bütün insanlar
üçün eyni olan bir xüsusiyyətdir. Lakin elə variantlar var ki, onlar qeyri-adi
bacarıqlara sahib olmağa yardımçı olur. Onlardan 8-ni sizlərə təqdim edirik.
İnanılmaz dərəcədə yüksək sürət:
Bizim hamımızda ACTN3 adlı gen var. Lakin onun müəyyən bir
variantı alfa-aktinin-3 adlı xüsusi zülalın ifrazına gətirib çıxardır. Həmin
zülal isə sürətli qaçış və yük qaldırma proseslərinə cavabdeh olan əzələ liflərinin
sürətli hərəkətini idarə edir. Adətən bu genlər professional atletlərdə rast gəlinir.
İnsanların 18%-də isə bu zülal ümumiyyətlə zədələnmiş halda olur.
Sürətli yuxu:
Bəzi insanlar cəmi 4 saat yataraq özlərini gümrah hiss edirlər.
Bir neçə müddət bundan öncə alimlər müəyyən ediblər ki, bu bacarıq, hDEC2 geni
ilə bağlı olan spesifik mutasiyadan asılıdır. Əgər alimlər onu necə idarə etmək
lazım olduğunu anlasalar, onda insanlar 20 saata yaxın gümrah həyat tərzi sürə
biləcəklər.
Superdad:
Planet əhalisinin təqribən 1/4 hissəsi, yemək dadını digər
insanlardan fərqli olaraq daha intensiv şəkildə hiss edir. Adətən məhz onlar qəhvəni
qaymaqla içir və yağlı yeməklərdən uzaq olurlar. Bunun səbəbi isə onların,
acılıq reseptorları ilə bağlı TAS2R38 geni vasitəsilə proqramlaşdırılmış
olmalarıdır.
Yüksək dözümlü sümüklər:
Elmə LRP5 geninin müxtəlif mutasiyaları məlumdur. Həmin
mutasiyalardan bəziləri çox həssas sümüklərin yaranmasına gətirib çıxardır.
Lakin həmin genin digər növ mutasiyası isə tamamilə əks effekti yarada bilər.
Belə ki, daha fərqli mutasiyaya sahib genin sahibi o dərəcədə dözümlü sümüklərə
sahib ola bilər ki, onları sındırmaq qeyri-mümkün ola bilər.
Malyariyadan müdafiə:
Oraq hüceyrəli anemiya xəstəliyindən əziyyət çəkən insanlar
digərlərinə nisbətən malyariyadan daha yaxşı qorunmuş olurlar. Qan xəstəliyinin,
qeyri-adi güc hesab olunması düzgün olmasa da malyariya xəstəliyinə qarşı dərmanın
yaradılmasına yardımçı ola bilər.
Həmişə aşağı səviyyəli xolesterin:
CEPT adlı zülalın istehsalından cavabdeh olan genin
mutasiyası həmin zülalın çatışmamazlığına gətirib çıxardır. Bu isə öz növbəsində
orqanizmin aşağı səviyyəli xolestirinin saxlanmasına gətirib çıxardır.
Kofeinli superqəhrəman:
Orqanizmin, kofeini emal etməsi üçün minimum 6 geni
mövcuddur. Onlardan bəziləri (BDNF və SLC6A4) qəhvə effektini yüksəldir. Digərləri
isə yüksək sürətlə kofeini parçalamağa qadirdir. Belə halda insan tez-tez qəhvə
içir. Bəziləri isə axşam vaxtı içilmiş bir fincan qəhvə sayəsində yatmamaqlarını,
digərlərinin isə səhər qəhvə içərək yuxuya getmələrini aydınlaşdırır.
Bacarıqlı qızartı:
Bəzi insanlar bir stəkan
çaxırdan sonra qızarırlar. Bunun səbəbi ALDH2 geninin mutasiyasındadır. Həmin
mutasiya olunmuş gen qaraciyərin eyniadlı fermentinin, alkoqolun kənar məhsulu
atsetaldehidin asetat-a çevrilməsi qabiliyyətinə təsir edir. Atsetaldehid qanda
yığılan zaman o, kapillyarları açır və beləliklə insanın yanaqları qızarır.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Həftənin xəbərləri
Huawei Pura 70 və Pura 70 Pro təqdim olunublar - QİYMƏTİ
Telegram-ın yaradıcısı Pavel Durov geniş müsahibə verib (VİDEO)