
Kvant kompüterləri hələ hazır olmadıqları halda onların proqram təminatları üçün milyonlarla dollar xərclənir
Elm & Texnologiya
02.09.2025
Emil
Onilliklər ərzində kvant hesablamaları sahəsində tərtibatçıların səyləri əsasən aparat təminatının yaradılmasına yönəlmişdi. Bu istiqamətdə müəyyən irəliləyiş əldə edildikdən sonra isə diqqət belə sistemlərin işləməsi üçün lazım olan proqram təminatına yönəldi. Kvant alqoritmləri üzərində çalışan Britaniya şirkəti Phasecraft bildirib ki, o, investorlar vasitəsilə 34 milyon dollar cəlb edib. İnvestorlar arasında Danimarka əczaçılıq şirkəti Novo Nordisk ilə bağlı olan investisiya şirkəti də var. Bu məbləğ böyük olmasa da, kvant proqram təminatı hazırlayan ixtisaslaşmış şirkətlər getdikcə daha çox investor marağı cəlb etməyə başlayıb. Bob Sutor (IBM-in kvant texnologiyaları üzrə sabiq aparıcı eksperti) bildirib: “Bir məqamda insanları yalnız tətbiqlər maraqlandırır. Hesablama texnologiyaları tarixində proqram təminatı həmişə daha dominant və prioritet olub”.

Qeyd olunduğu kimi, alqoritmlərə artan maraq şirkətlərin kvant kompüterlərini daha geniş vəzifələr üçün istifadə etmək, həm də onların effektivliyini artırmaq istəyini əks etdirir. Britaniya şirkəti Riverlane-in kvant hesablamaları sahəsində baş direktoru Steve Brierley-nin sözlərinə görə, son 10 ildə kvant alqoritmlərinin təkmilləşdirilməsi onların işə salınması üçün tələb olunan hesablama gücündə “eksponensial azalmaya” səbəb olub. Kvant avadanlığı hələ onların istifadəsi üçün lazım olan səviyyəyə çatmayıb, lakin Playground Global vençur şirkətinin tərəfdaşı Peter Barrett-in dediyi kimi, “biz bunun astanasındayıq”.

Proqram təminatının hazırlanmasındakı uğurlarla əlaqədar olaraq, artıq bu sahənin kvant üstünlüyünə nail olmağa yaxın olduğu barədə açıqlamalar verilir - yəni kvant sistemlərinin ənənəvi və ya klassik kompüterlərdə praktik olaraq mümkün olmayan faydalı tapşırıqları yerinə yetirə biləcəyi məqam. Phasecraft şirkətinin baş direktoru Ashley Montanaro bildirib ki, onun şirkətinin hazırladığı alqoritmlər gələn ilin yazına qədər elmi baxımdan mühüm hesablamaları yerinə yetirə biləcək, bəzi kommersiya baxımından faydalı tətbiqlər isə yaxın bir neçə il ərzində hazırlanacaq. Bununla yanaşı, o xəbərdarlıq edib ki, qısamüddətli nəticələr nisbətən əhəmiyyətsiz olacaq və əlavə edib ki, sənaye artıq bir növ kvant spekulyasiyası zirvəsini yaşayıb.
Paylaş