Silikon Vadisi nəyə görə artıq əvvəlki kimi innovasiyaların mərkəzi hesab edilmir?
Elm & Texnologiya
19.11.2017
Emil Nəcəfov
Amerikalı şirkətlərin qəliz
problemləri həll edən faydalı məhsullar hazırlamalarına son qoyulması fikri
getdikcə genişlənməyə başlayıb. Bunun yerinə həmin şirkətlər Wall Street-in
analoquna çevriliblər. Silikon Vadisinin məyus edici dəyişikliyi barəsində
Business Insider saytı yazıb. Amerika kapitalizminin iki əsas mərkəzinin etik
normaları həmişə bir-birinin əksi olub. Wall Street həmişə etiraf edib ki, onun
əsas mühərriki acgözlükdür. Silikon Vadisi isə əksinə dünyanı yaxşı hala gətirən
texnologiyaların yaradıldığı bir yer kimi özünü əks etdirib.
Lakin indi vəziyyət
dəyişib. Şirkətlərin öz ideallarını dəyişdirmələrini görmək heç də çətin deyil.
Artıq burda da hamı pulun arxasınca qaçır və investisiyalar əsasən rəngarəng və
iri miqyaslı ideyalara deyil, gəlirli ideyalara yatırılır. Nyu York və San
Fransiskodan olan cavan sahibkarlar isə üstünlük verilən brendlər ilə fərqlənirlər.
Əgər birincilər investisiya fondlarından danışırlarsa, ikinci tərəfin marağını
bitcoin cəlb edir. Bununla belə Silikon Vadisi amerikalıların ağıllarına ciddi
şəkildə təsir edib. Bu əsasən keçən ilki prezident seçkilərindən sonra baş
verdi.
Texnoloji şirkətlər əvvəllər olmadıqları qədər nüfuzludurlar və onların
fəaliyyətləri böyük insan kütləsini əhatə edir. Lakin onların mənəvi simaları
bir sıra suallar yaradır. “Apple” vergi ödəmələrindən yayınır, “Google”, “Facebook”
və “Twitter” öz servislərində xarici siyasi propanqadaları yerləşdirməklə pul
qazanırlar. Sosial şəbəkələr kontentin idarə olunmasında deyil, gəlirin əldə
olunmasında maraqlıdırlar. İnnovasiyalara gəldikdə isə görünür ki, bütün dünya
üçün innovasiyalar yerinə Silikon Vadisi yalnız özü üçün innovasiyalar yaradır.
“Dünyaya nə lazımdır?” sualı “Mən nə istəyirəm?” sualı ilə əvəz olunub. Nəticədə
bir-birinin ardınca 400$ dəyərində olan şirəsıxan və itlər üçün Airbnb-nin
analoqu kimi startaplar yaranır. “Kairos Society” şirkətinin 27 yaşlı təsisçisi
Ankur Jain-in fikrincə Silikon Vadisini əvvəlki halına qaytarmağın vaxtıdır.
Şirkətlər əvvəlki kimi cəsur və faydalı olmalıdırlar. Ankur Jain-in şirkəti
vençur fondu rolunda çıxış edərək 50 ölkədən olan 1000-ə yaxın yeni sahibkarı
birləşdirir. O, orta təbəqənin maliyyə çətinliklərini aradan qaldırmağa yönəlik
startaplara kömək etməyi planlaşdırır. Jain-in fondunun aradan qaldırmağa niyyətli
olduğu problemlər arasında təhsil borcları, uyğun qiymətə sahib yaşayış evləri,
uşaqlara baxmaq üzrə müavinət, işsizlik və pensiya gəlirləri var. Bu mövzularda
öz diqqətini cəmləmək üçün fond məşhur növ müqavilələrdən imtina edəcək.
Jain-in fikrincə onun fondunun işi çox vacibdir. Belə ki, bir çox sahibkarlar əsas
insan problemlərinə maraq göstərməyən Silikon Vadisi investorlarında məyus
olublar.
55 milyard dollar təşkil edən bu bazar hal hazırda “Nestle” və “Campbell”
kimi iri korporasiyaların arasında bölünüb. Lakin bir neçə müddət bundan öncə
uşaq qidalarında qurğuşunun yüksək miqdarda olması tədqiqatı yeni sahibkarlar
üçün yol aça bilər. “Little Spoon” şirkətinin əməkdaşlarının verdikləri məlumata
əsasən şirkətin ən böyük üstünlüyü ondan ibarətdir ki, bütün istehsalat
prosesini şirkətin özü idarə edir. Bir çox mütəxəssislərin fikrincə böyük
texnoloji şirkətlər dünyaya xeyir vermək əvəzinə zərər verirlər. Məsələn son
zamanlarda süni zəka ilə robotların insanları iş yerlərindən məhrum edəcəkləri
fikrinə tez-tez rast gəlinir. Lakin bir neçə müddət bundan öncə aparılmış
araşdırma onu göstərib ki, bu təhlükənin yaranmasında əsas səbəb robotlar
deyil, kompüter proqramlarının yaxşı səviyyədə bilinməməsidir.
Linki kopyala
Həftənin xəbərləri
Whatsapp yaxın zamanda 2 yeni funksiyanı əldə edəcək
Qutusu açılmamış birinci nəsil iPhone modeli 15 Pro Max-dan təxminən 80 qat baha qiymətə satılıb!