Yaradılmış yeni süni əzələ öz çəkisindən 4000 dəfə artıq çəkini qaldıra bilir

     Ulsan Milli Elm və Texnologiya İnstitutunun (UNIST) tədqiqatçıları eyni anda həm sərt, həm də elastik ola bilən yeni növ süni əzələ növü hazırlayıblar. Onun çəkisi cəmi 1.25 qramdır, lakin öz çəkisindən 4000 dəfə artıq, yəni 5 kq yük qaldıra bilir. Bu yenilik yumşaq robot texnologiyası, protezləşdirmə və taxıla bilən cihazlar üçün yeni imkanlar aça bilər. Süni əzələlərin yaradılması mühəndislikdə ən mürəkkəb problemlərdən biri olaraq qalır. Adətən belə materiallar ya yumşaq və elastik, amma zəif, ya da möhkəm və davamlı, amma qeyri-elastik olur. Bu, texnologiyanın robotlarda və digər interfeyslərdə - yəni həm güc, həm də incə hərəkət tələb edən sahələrdə - tətbiqini məhdudlaşdırır.

     UNIST komandası isə bu maneəni aşmağı bacarıb. Alimlər elə bir kompozit əzələ yaradıblar ki, o, yük altında sərtləşir, büzülmə zamanı isə yumşalır - yəni, mahiyyət etibarilə güc və elastiklik rejimləri arasında keçid edə bilir. Bu süni əzələnin çəkisi cəmi 1.25 qramdır, lakin 5 kq-a qədər yük qaldıra bilir - bu da onun öz çəkisindən 4000 dəfə artıqdır. Büzülmə zamanı o, 86.4% nisbətində deformasiyaya uğrayır ki, bu göstərici insan əzələlərindən 2 dəfə çoxdur. İşləmə sıxlığı (yəni əzələnin vahid həcmdə istehsal etdiyi enerji miqdarı) 1150 kJ/m³ səviyyəsinə çatır - bu da insan toxumalarından 30 dəfə yüksəkdir.

     Qızdırıldıqda material ilkin uzunluğundan 12 dəfə çox uzana bilir, lakin bununla belə idarəolunan və sabit qalır. Bu unikal xüsusiyyətin sirri ikiqat polimer şəbəkəsindədir - o, möhkəm kovalent bağları və temperaturla aktivləşən müvəqqəti fiziki qarşılıqlı təsirləri birləşdirir. Əlavə olaraq, əzələnin tərkibinə maqnit mikrozərrəcikləri daxil edilib ki, bu da onun hərəkətinə xarici maqnit sahəsi vasitəsilə nəzarət etməyə imkan verir. Laboratoriya sınaqlarında bu sistem əşyaları qaldırmaq və hərəkət etdirmək qabiliyyətini nümayiş etdirib. Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, bu texnologiya yumşaq robotlardan və hərəkətə uyğunlaşan elastik protezlərdən tutmuş ağıllı ekzoskeletlərə və yüksək həssaslığa malik tibbi cihazlara qədər müxtəlif sahələrdə tətbiq oluna bilər.