Norveç ekoloji nəqliyyatın istifadəsinə görə lider ölkə olub

     2025-ci ilin iyun ayında ölkədə satılan yeni avtomobillərin təxminən 97%-i elektromobillər olub. Bu nəticə göstərir ki, dövlət dəstəyi və düzgün qurulmuş vergi siyasəti avtomobil bazarını necə dəyişə bilər. Norveç Yol İdarəsinin (OFV) məlumatına görə, iyun ayında qeydiyyata alınmış 17 799 avtomobildən cəmi 577-si tam elektrikli olmayıb. Dizel avtomobillərin payı 0.8%-ə, benzinlə işləyənlərin payı isə 0.3%-ə enib. Müqayisə üçün qeyd edək ki, 2024-cü ilin iyun ayında elektromobillərin bazar payı təxminən 80% idi, 2025-ci ilin yanvarında isə bu göstərici 96%-ə yüksəldi. Norveç elektromobillərə dəstəyi hələ 1990-cı illərdə başladıb.

     Hakimiyyət onları ƏDV-dən, gömrük rüsumlarından və qeydiyyat haqlarından azad edib. Elektromobil sahibləri əlavə imtiyazlar da əldə ediblər: avtobus zolaqları ilə hərəkət edə bilir, pulsuz parklama və ödənişli yollarda pulsuz keçid hüququna malikdirlər. Bu cür tədbirlər elektromobilləri istismarda benzin və dizel mühərrikli avtomobillərlə müqayisədə xeyli sərfəli edib. Eyni zamanda, daxili yanma mühərrikli avtomobillər yüksək vergilərlə yüklənir. Bu isə onların alınmasını daha az sərfəli edir. Məsələn, benzin və dizellə işləyən avtomobillərə tətbiq olunan vergilər onların ümumi dəyərinin yarısına qədər çata bilər.

     Bu cür siyasət norveçliləri yalnız ekoloji cəhətdən təmiz nəqliyyat vasitələrinə üstünlük verməyə təşviq edib. Nəticədə, hibrid avtomobillərin satışı 2024-cü ildəki 17%-dən 2025-ci ildə 2%-ə düşüb, daxili yanma mühərrikli avtomobillərin payı isə 2%-dən də aşağı səviyyəyə enib. Norveç 2025-ci ildə yeni daxili yanma mühərrikli avtomobillərin satışını tamamilə dayandırmağı qarşısına məqsəd qoyub. Mövcud məlumatlara əsasən, bu hədəfə artıq demək olar ki, nail olunub. 2025-ci ilin iyun ayında ən məşhur model Tesla Model Y olub. Bu model 27.2% bazar payı ilə 5004 ədəd satılıb. Onun ardınca Toyota bZ4X (825 ədəd), Volkswagen ID.4 (714), Tesla Model 3 (639) və Çin istehsalı olan BYD Sealion 7 (604) gəlir.