Avropa Kosmos Agentliyi (ESA) Mars səthində daha effektiv kəşfiyyat aparmaq üçün neyromorfik süni zəka əsaslı görüntü sistemi sınaqlarına başlayıb. Bu layihədə İngiltərə mərkəzli "Opteran" startapı ilə əməkdaşlıq edən "Airbus Defence and Space" bölməsi, Mars roverlərinə təkmilləşdirilmiş ətraf mühit təhlili bacarıqları qazandırmağı hədəfləyir.

     "Airbus" Mars missiyasında istifadə olunacaq roverlərə daha yüngül və enerji qənaətcil görüntü imkanı təqdim etmək üçün "Opteran Mind" proqram təminatından istifadə edərək testlər keçirir. Standart 4 kamera ilə 360 dərəcə görüntü təqdim edən bu proqram, həm görüntü sabitliyini qoruyur, həm də mövqe məlumatlarını yarada bilir. "Opteran" və "Airbus" bu texnologiyanı İngiltərənin Stivenac şəhərindəki Mars Yard-da sınaqdan keçirərək, çətin kosmos şəraitində dərinlik təhlilini təkmilləşdirməyə çalışırlar.

     Neyromorfik görmə sistemi, Mars kimi çətin mühitlərdə roverlərin ətrafını millisaniyələr içində anlamasına imkan tanıyır. Bu sistemlər, roverin hərəkət edərkən qarşılaşdığı maneələri tanıya bilməsi üçün mürəkkəb məlumat və ya intensiv təlim tələbi olmadan işləyə bilir. Minimal enerji sərfiyyatı tələb edən alqoritmlər sayəsində roverlər daha uzun məsafələri daha sürətli şəkildə kəşf edə biləcəklər. Bu sistem, həqiqi avtonomiya üçün imkanlar yaradır. Layihə çərçivəsində istifadə edilən alqoritm, yüksək dəqiqlikli işləmə tələb etməyərək görüntü alqoritmlərini kiçik bir ASIC çipdə işləyən, səmərəli bir quruluşa malikdir. Mövqe təyini və təhlil alqoritmi ARM Cortex A53 nüvələrini istifadə edən 4 nüvəli bir çipdə 1.4 nüvə və ya Cortex A76 üçün 0.9 nüvəni istifadə edir.

     ESA-nın GSTP proqramı tərəfindən maliyyələşdirilən bu layihə, maneə təyin etmək üçün dərinlik təhlilini təkmilləşdirməyi və gələcəkdə infrastruktura ehtiyac duymayan görüntü naviqasiyası təmin etməyi hədəfləyir. 2024-cü ilin sonuna qədər analizlər aparıldıqdan sonra müvəffəqiyyətli nəticələr əldə olunsa, 2025-ci ilin əvvəlində yeni maliyyə dəstəyi ilə layihənin kommersiyalaşdırılması və Mars səthinə uyğunlaşdırılması prosesi sürətlənəcək.

     Neyromorfik hesablama, insan beyninin quruluşunu və iş prinsipini təqlid edərək işləyən bir yanaşmadır. Beynin sinir şəbəkələri və neyronların iş prinsiplərindən ilhamlanaraq hazırlanır və buna görə də hesablama prosesləri çox sürətli və enerji səmərəlidir. Bu sistemlər ənənəvi süni sinir şəbəkələrinə alternativ olaraq qəbul olunur. Bu texnologiya, həm də özünü öyrənmə qabiliyyətinə də malikdir ki, bu da görüntü tanıma, dil işləmə və avtonom sistemlərdə böyük üstünlüklər təmin edə bilər.