ABŞ TikTok-dan tövsiyə alqoritmlərini tələb edir

     ABŞ-ın hazırkı prezidenti Donald Trump yanvar ayında vəzifəyə başlamazdan əvvəl Çin sosial şəbəkəsi TikTok-un ABŞ yurisdiksiyasında fəaliyyətinə qoyulan qadağanı təxirə salmalı oldu, lakin daha sonra bu qərarı 2 dəfə uzatdı. İndi isə ByteDance sentyabrın 17-dək amerikalı investorlarla müəyyən razılığa gəlməlidir. ABŞ ticarət naziri bu razılaşmanın həyata keçirilməsi üçün vacib olan şərtləri izah edib. Xatırladaq ki, hələ Joe Biden dövründə ABŞ ərazisində geniş auditoriyaya sahib olan sosial şəbəkələrin fəaliyyətini qadağan edən qanun qəbul edilmişdi, əgər onlar düşmən ölkələr tərəfindən idarə olunurdusa.

     Çin bu tərifə uyğun gəldiyi üçün ByteDance şirkəti TikTok-un ABŞ-da fəaliyyət göstərən aktivlərini satmağa məcbur edilməyə başlandı. Bu müddət ərzində aparılmış danışıqlar nəticə verməyib, baxmayaraq ki, Donald Trump bu il dəfələrlə tərəflərin razılaşmaya yaxın olduqlarını bəyan edib. ABŞ-ın ticarət naziri Howard Lutnick CNBC-yə verdiyi müsahibədə bildirib ki, amerikalı tərəf üçün razılaşmanın əsas şərti çinlilərin tövsiyə alqoritmlərini - yəni konkret istifadəçiyə hansı məzmunun göstəriləcəyini müəyyən edən texnologiyanı - ABŞ tərəfinə verməsidir.

     “Çin TikTok-un kiçik bir hissəsini saxlaya bilər, ya da bunu hazırkı sahibi ByteDance edə bilər, amma ümumi nəzarət amerikalıların əlində olmalıdır. Onlar texnologiyaya sahib olacaqlar, alqoritmə nəzarət edəcəklər” - deyə nazir qeyd edib. Lutnick əlavə edib ki, əgər Çin bu şərtlərlə razılaşarsa, razılaşma baş tutacaq. Əgər alqoritmin ötürülməsi Çin tərəfindən təsdiqlənməzsə, o zaman TikTok “qaranlığa qərq olacaq” və bu qərarlar tezliklə veriləcək. Qeyd edək ki, Çin hakimiyyəti üçün TikTok-un tövsiyə alqoritmi xüsusi əhəmiyyət daşıyır və bu texnologiyanın ölkə xaricinə ötürülməsi razılaşmaya əsasən Çin hökuməti tərəfindən təsdiqlənməlidir. Belə bir texnologiyanın ixracına qoyulan qadağa, TikTok-un ABŞ aktivlərinin yerli investorların nəzarətinə verilməsi üzrə razılaşmanı poza bilər.