Çin ABŞ üçün bahalı iıçi vizası səbəbilə mütəxəssisləri özünə cəlb etməyə çalışacaq

     Donald Trump-un xarici mütəxəssislər və alimlər üçün ilkin H-1B tipli vizaların verilməsi sahəsindəki son təşəbbüsü ölkəyə giriş üçün baryeri yüksəldə bilər, çünki bu halda işəgötürən hər bir immiqrant üçün 100 000$ ödəməlidir. Çin isə ideoloji əks addım olaraq xarici peşəkarların ölkəyə giriş şərtlərini sadələşdirməyə hazırdır, lakin bu addım iqtisadiyyatdan çox təbliğata xidmət edə bilər. Reuters-in qeyd etdiyinə görə, bu həftə Çin elm, texnologiya, riyaziyyat və mühəndislik sahəsindəki alim və mütəxəssislər üçün K tipli vizaların verilməsinə başlayacaq. Bu vizalar sahibinə işəgötürənin əvvəlcədən dəvəti olmadan Çində yaşamaq və işləmək imkanı verəcək. Yəni immiqrant Çinə işsiz də gələ bilər və oraya çatdıqdan sonra iş axtara bilər.

     Belə bir viza Çin vətəndaşlığına iddia etməyə imkan verməyəcək, baxmayaraq ki, nadir hallarda hökumət istisna edə bilər. Ekspertlər və bazar iştirakçıları şübhə edirlər ki, Çin hakimiyyətinin belə bir addımı ABŞ-da H-1B tipli vizaların verilməsi qaydalarının sərtləşdirilməsinə real əks-tərəz ola bilər. Əgər ABŞ-da immiqrantlar əhalinin 15%-ə qədərini təşkil edirsə, Çində onların sayı 1 milyon nəfəri keçmir ki, bu da ölkə əhalisinin 1%-indən azına bərabərdir. Bundan başqa, Çin şirkətlərinin əksəriyyəti biznes proseslərində çin dilindən istifadə edir, halbuki potensial immiqrantların çoxu bu dili bilmir.

     Qonşu Hindistan üçün Çin güzəştləri ABŞ-a gedə bilməyəcək peşəkarları işlə təmin etmək üçün yaxşı bir şans ola bilərdi, lakin dil baryeri və Hindistanla Çin arasındakı müəyyən gərginlik buraya namizədlərin əhəmiyyətli hissəsini yönləndirməyə imkan verməyəcək. Çin tarixən ölkə xaricindən təhsil və iş təcrübəsi əldə etmiş etnik çinliləri cəlb etməyə çalışıb. Bu kateqoriyaya aid “repatriantlara” təxminən 700 000$ həcmində birbaşa pul ödənişlərinə qədər ciddi subsidiyalar və güzəştlər təklif olunub. Bundan əlavə, Çin əmək bazarı ənənəvi olaraq daha çox daxili insan resurslarına əsaslanır. Başqa sözlə, Çin tərəfindən peşəkarlar üçün tətbiq edilən vizə güzəştləri yerli iqtisadiyyatın inkişafı üçün real stimuldansa, daha çox siyasi jestdir.