İT nəhənglərin rəhbərlərinin təhlükəsizliklərinə xərclər artırılıb

     Böyük korporasiyaların fəaliyyəti cəmiyyətin bir çox üzvlərinin şüurunda onların rəhbərlərinin fiqurları ilə assosiasiya olunur. Buna görə də, bu sahənin mütəxəssislərinin fikrincə, onlara qarşı düşmənçilik və şəxsi təhlükəsizliklərinə yönəlmiş təhdid halları getdikcə daha çox müşahidə olunacaq. ABŞ texnologiya nəhəngləri ötən il rəhbərlərinin şəxsi təhlükəsizliyini təmin etməyə çəkilən xərcləri orta hesabla 10%-dən çox artırıblar. Bu nəticəyə Financial Times nümayəndələri gəlib. Onlar ABŞ fond bazarında kapitalizasiya lideri olan böyük şirkətlərin - Alphabet, Meta Platforms, NVIDIA, Palantir və Tesla - maliyyə hesabatlarını təhlil ediblər. Ötən il texnologiya sektorunun ən böyük 10 şirkəti rəhbərlərinin mühafizəsinə ümumilikdə 45 milyon dollar xərcləyib. Böyük ehtimalla, bu il büdcələr artacaq. Çünki ötən il United Healthcare şirkətinin rəhbərinin qətlə yetirilməsi ilə bağlı hadisə korporasiyaları yüksək səviyyəli rəhbərlərinə qarşı təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirməyə sövq edib.

     Silahlı şəxslər tərəfindən korporasiyalara qarşı aqressiya halları getdikcə daha tez-tez baş verir. ABŞ-da fəaliyyət göstərən bir özəl mühafizə agentliyinin nümayəndəsi etiraf edib ki, cari ilin ilk yarısında görülən işin həcmi ötən ilin bütün işi ilə eyni olub. Bu müddət ərzində müştəri müraciətləri ilin əvvəlindən bəri 5 dəfə artıb. Məlumata görə, 2020-2024-cü illər arasında texnologiya sektorunda rəhbərlərin mühafizəsinə çəkilən xərclər 73.5% artıb. Bu baxımdan Meta Platforms ötən il şəxsi təhlükəsizliyin təmin olunması üzrə ən çox vəsait xərcləyən şirkət olub. Bu xərclər şirkətin rəhbəri və təsisçisi Mark Zuckerberg-in, eləcə də ailə üzvlərinin təhlükəsizliyini əhatə edib. Sözügedən sahədəki xərclər 1 il ərzində 24 milyon dollardan 27 milyon dollara yüksəlib. Onlar yalnız yaşayış yerində deyil, həm də səyahətlər zamanı mühafizəni təmin etməyi əhatə edir.

     Bütün şirkətlər rəhbərlərinin ailə üzvlərinə mühafizə xidməti təqdim etmir, çox vaxt bu təhlükəsizlik sahələri bir-birindən ayrılır. Elə Jeff Bezos və Elon Musk da şəxsi təhlükəsizliklərinin təmininə xeyli məbləğ xərcləyirlər, lakin bu rəqəmlər ictimai hesabatlarda açıqlanmır. Palantir şirkətinin baş direktoru Alex Karp-ın sərvəti ötən il 7 milyard dollar artıb. Bununla belə, şirkətin İsrail ordusuna göstərdiyi yardım səbəbindən Kaliforniyadakı ofisləri vandalların hücumuna məruz qalıb, o isə bədxah şəxslərdən təhdidlər alıb. İndi Alex Karp-ı 24 saat ərzində ən azı 4 mühafizəçi qoruyur. NVIDIA şirkətinin qurucusu Jensen Huang-ın sərvəti hazırda 153 milyard dollardan çox qiymətləndirilir. Ötən il şirkət onun təhlükəsizliyi ilə bağlı xərcləri 2.2 milyon dollardan 3.5 milyon dollara qaldırmalı olub. Huang mövzuya aid sahə tədbirləri xaricində ictimaiyyət arasında daha tez-tez görünməyə başlayıb, ABŞ siyasətçiləri ilə təmasları isə onun şəxsiyyətinə ictimai marağı artırıb.

     Buna görə də şəxsi mühafizə tədbirlərinin gücləndirilməsi zərurəti yaranıb. Problemi daha da çətinləşdirən məqam isə Huang-ın ümumilikdə pərəstişkarları ilə yaxın təmasdan çəkinməməsidir ki, bu da onun təhlükəsizliyinin təminini mürəkkəbləşdirir. Elon Musk ötən ilin payızından bəri şəxsi təhlükəsizlik baxımından mövqeyini xeyli çətinləşdirib. Buna səbəb yalnız seçkilərdə qalib gələn Donald Trump ilə yaxınlaşması deyil, həm də ABŞ-da dövlət səviyyəsində o qədər də məşhur olmayan tədbirlərin həyata keçirilməsində iştirak etməsidir. Ölkə xaricində də o, kifayət qədər düşmən qazanıb. Ötən il o, 7 aylıq müddətdə ruhi cəhətdən qeyri-sabit şəxslərin ona qarşı iki dəfə sui-qəsd cəhdi etdiyini açıqlayıb. Hazırda Musk-ın təhlükəsizliyinə 24 saat ərzində azı 20 peşəkar nəzarət edir.

     O, hətta ötən il öz mühafizə agentliyi - Foundation Security-ni qurub. Keçən il birbaşa Tesla büdcəsindən Elon Musk-ın mühafizəsinə cəmi 500 000$ ayrılıb, lakin müvafiq xərclər bir neçə mənbə arasında bölünüb. Üstəlik, Musk eyni vaxtda bir neçə özəl şirkətə rəhbərlik edir və bu şirkətlər öz xərclərinin strukturunu açıqlamırlar. Jeff Bezos Amazon-un rəhbəri olduğu dövrdə şirkət onun mühafizəsinə ildə orta hesabla 1.6 milyon dollar xərcləyirdi. Onun varisi Andy Jassy isə şirkətə bir qədər daha ucuz başa gəlir - ötən ilin yekunlarına görə təxminən 1.1 milyon dollar. Bezos rəhbərlikdən getməsindən bir neçə il əvvəl Amazon şirkəti onun qərargahdakı kabinetinin pəncərələrini gülləyə davamlı şüşələrlə təchiz etmək məcburiyyətində qalmışdı.

     Qeyd etmək maraqlıdır ki, bu fonda Apple şirkətinin baş direktoru Tim Cook-un şəxsi təhlükəsizliyinin təmininə çəkilən xərclər ötən il 2.4 milyon dollardan 1.4 milyon dollara enib. Bəzi şirkətlər rəhbərlərini daha yaxşı qorumaq üçün öz saytlarından onların fotoşəkillərini və bioqrafik məlumatlarını siliblər. Bundan əlavə, Lockheed Martin şirkəti baş direktoruna hava nəqliyyatı ilə səyahətlər üçün yalnız xidməti təyyarədən istifadə etməyi məcburi edib. İri şirkətlərin yüksək vəzifəli rəhbərləri həmçinin onlardan böyük məbləğdə pul qoparmağa çalışan fırıldaqçıların da hədəfinə çevrilirlər. Gənc kriptovalyuta sektoru da müvafiq şirkətlərin liderləri və onların yaxın ətrafı üçün təhlükəsizlik tələblərini artırır. Bu bazarın volatilliyi bəzi investorların psixikasını pozur və nəticədə onlar öz mənfi emosiyalarını sahə nümayəndələrinə qarşı düşmənçilik hərəkətləri ilə ifadə etməyə meylli olurlar.