Logo
    main-post-cover

    Alimlər səs dalğalarını yalnız bir istiqamətdə ötürə bilən cihaz hazırlayıblar!

    Elm & Texnologiya
    14.10.2024
    Aslan

         Səs mənbəyini tərk etdikdən sonra dalğalar kimi hər tərəfə yayılır. Lakin alimlər səs dalğalarının yalnızca tək bir istiqamətə doğru hərəkət etməsini təmin edən bir cihaz hazırlayıblar.

         Hazırlanan cihaz, 3 bərabər aralıqlı bağlantı nöqtəsi olan disk şəklində bir boşluqdan ibarətdir. Hər bir bağlantı nöqtəsi həm səs dalğalarını göndərə, həm də qəbul edə bilir. Lakin cihaz işləmədiyi zaman, bağlantı nöqtələri səs dalğalarını bərabər səviyyədə qəbul edir. Yəni, bir nöqtədən göndərilən səs digər 2 nöqtədə eyni səviyyədə qəbul edilə bilir və əks-səda (eko) edərək mənbəyə geri dönür.
         Ancaq sistem işə salındıqda vəziyyət dəyişir. Cihaz, müəyyən sürətlə və intensivlikdə dövran edən hava axını sayəsində səs dalğalarının yalnız bir istiqamətə getməsini təmin edir. Məsələn, birinci nöqtədən gələn səs yalnız ikinci nöqtə tərəfindən eşidilir, üçüncü nöqtə isə bu səs dalğasını eşitmir. Beləliklə, səs dalğaları yalnız müəyyən bir istiqamətə hərəkət edir və enerjilərini itirmədən hədəfə çatır.
         Cihazın uğurunun arxasında duran əsas faktor, səs dalğalarının titrəşimlərlə uyğun şəkildə sinxronlaşdırılmasıdır. Bu sinxronizasiya sayəsində dalğalar istiqamətləndirilərkən eyni zamanda güc qazanır və zəifləmədən irəliləyir. Alimlər bu effekti "səs üçün dönmə meydançası" kimi xarakterizə edirlər. Dairəvi boşluqdakı hava axını, dalğaların enerjisini artıraraq onların hədəf nöqtəyə daha güclü çatmasını təmin edir. Bu kəşf, səs dalğalarının tək istiqamətdə ötürülməsi ilə məhdudlaşmaya bilər. Tədqiqatçılar, eyni metodun elektromaqnit dalğalar kimi digər dalğa növlərini yönləndirmək üçün də istifadə oluna biləcəyini düşünürlər. Bu isə daha effektiv radar və rabitə sistemlərinin hazırlanması üçün yeni imkanlar aça bilər.
         Bəzi hallarda, səs dalğalarının yalnız tək istiqamətdə ötürülməsi vacib ola bilər. Məsələn, səs-küyü aradan qaldırma sistemlərində bu texnologiyanın istifadəsi istənməyən səslərin qarşısının alınması baxımından böyük üstünlük verə bilər. 2014-cü ildə Texas Universitetindən tədqiqatçılar, hava axını ilə işləyən bir rezonans halqası istifadə edərək bənzər bir cihaz hazırlamışdılar. Lakin o cihazda səs dalğaları hədəfə doğru irəlilədikcə zəifləyirdi. ETH Zurich komandası isə bu enerji itkisini aradan qaldıraraq dalğaların həm istiqamətləndirilməsini, həm də güclənməsini təmin edib.
    Paylaş
    Bənzər xəbərlər