science news
Filterlə
Elm & Texnologiya
Bu il fizika üzrə Nobel mükafatı kvant effektlərinin makroskopik sistemlərdə...
Amerikalı fiziklər John Clarke, Michel Devoret və John Martinis 2025-ci il fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görülüblər. Onlar kvant effektlərinin yalnız hissəciklərin mikrodünyasında deyil, həm də əllə tutula biləcək qədər böyük sistemlərdə də müşahidə oluna biləcəyini təcrübi şəkildə sübut ediblər.
Elm & Texnologiya
Bu il tibb üzrə Nobel mükafatı orqanizmi autoimmun xəstəliklərdən qoruyan...
Mükafatı Mary Brunkow, Fred Ramsdell və Shimon Sakaguchi adlı alimlər aldılar. Onlar orqanizmi autoimmun xəstəliklərdən qoruyan hüceyrələri kəşf ediblər.
Elm & Texnologiya
Çinlilər mikrobları CO2 qazını faydalı məhsullara çevirə bilən səviyyəyə qədər...
Dəniz və okean sularında atmosferə nisbətən 150 dəfə çox CO2 qazı həll olunub. Bu, təkcə iqlim dəyişikliyinə deyil, həm də okean sularının həddindən artıq turşulaşması nəticəsində biomüxtəlifliyin məhvinə səbəb olur.
Elm & Texnologiya
İlk dəfə insana universal qan qrupuna sahib böyrək transplantasiya edilib
Texnologiyanın müəllifləri əmindirlər ki, onların yanaşması orqan donorluğu çatışmazlığı problemini həll etməyə və pasiyentlərin yaşama şansını artırmağa kömək edəcək, çünki artıq donor orqanının qan qrupu əhəmiyyət daşımayacaq.
Elm & Texnologiya
Alimlər kainatın nə zaman sıxılmağa başlayacağını təyin ediblər
Amerikalı fizik Henry Tai və onun həmkarlarının fikrincə, kainat öz “həyat dövrünün” yarısına yaxınlaşır. Təxminən 11 milyard ildən sonra kainat maksimum genişlənmə nöqtəsinə çatacaq və daha sonra yavaş-yavaş sıxılmağa başlayacaq, nəhayət bir nöqtəyə qədər çökməklə nəticələnəcək.
Elm & Texnologiya
Yer kürəsində həyatın formalaşmasına tektonik proseslər səbəb olmuş ola bilərlər
Alimlər hesab edirlər ki, tektonik proseslər Yer üzündə həyatın yaranmasında əsas rol oynamış faktor ola bilər. Planetin geoloji aktivliyi orqanizmlərin inkişafı üçün unikal şərait yaratmış ola bilər.
Elm & Texnologiya
Təcrid planet saniyədə 6 milyard ton maddə udmağa başlayıb
Alimlər kəşf ediblər ki, ulduzlararası fəzada dolaşan təcrid planet birdən-birə qeyri-adi dərəcədə böyük miqdarda maddə udmağa başlayıb - bu kəşf ulduzlar və planetlərin əvvəllər düşünüləndən daha çox oxşar ola biləcəyini göstərir.
Elm & Texnologiya
Təbiət kvant enerjini sürətli ötürmək üçün dolaşıqlığından istifadə edir
Fotosintez və digər təbii proseslər molekullar arasında enerjinin sürətli və effektiv hərəkətindən asılıdır. Günəş işığı yarpağa düşdükdə, enerji toplanıb istifadə olunmazdan əvvəl zülal strukturlarından keçməlidir.
