Marsda qədim qrunt sularının mümkün izləri aşkar edilib

     NASA may ayında Curiosity aparatının ilk dəfə ziyarət etdiyi Mars bölgəsinin ilk görüntülərini yayımlayıb. Bu bölgə dağılmış səkini xatırladan mineral süxurlar şəbəkəsi ilə maraq doğurur. Bu şəbəkə orbitdən müşahidə edilə bilməmişdi və Curiosity-nin bu tapıntısı elm üçün gözlənilməz olub. Yer kürəsində geoloqlar belə strukturları “qutulu strukturlar” adlandırır və onların keçmişdə qrunt sularla (yeraltı və ya səthaltı sular) əlaqəli olduğunu düşünürlər. Bu, Marsda bir zamanlar göllərin və bəlkə də bioloji həyatın mövcud olduğuna dair açıq bir işarədir. Qutulu strukturların əsasını təşkil edən minerallar, uzun müddət ərzində səthdən süxurların dərinliyinə doğru süzülən suyun təsiri ilə əmələ gəlir.

     Bu minerallar demək olar ki, sement kimidir və təbii eroziyaya - xüsusilə son 2-3 milyard il ərzində Marsda adi hal alan külək və qum eroziyasına - çox çətinliklə tabe olur. Eroziya əvvəllər mineralları örtən süxurları aşındırıb və bu strukturlar indi alimlərin gözləri önünə açılıb. Curiosity komandası qeyd edir ki, bu cür struktur daha əvvəl heç bir yerdə müşahidə olunmayıb. Hazırda aparat təxminən 5 kilometr hündürlüyə malik Sharp dağına qalxır. O, dağın ətəyində yerləşən daha qədim geoloji qatlardan başlayaraq yamac boyunca yuxarıda yerləşən daha gənc təbəqələrə doğru hərəkət edir.

     Su ilə bağlı strukturların daha qədim təbəqənin üst hissəsində aşkarlanması isə xüsusilə təəccüblüdür və alimlər hələ də buna izah tapmağa çalışırlar. Bundan əlavə, Curiosity bu ərazidən nümunə götürərək onu öz daxilində yerləşən mikrolaboratoriyaya göndərib. Nümunələr üzərində aparılan spektral analiz də bu bölgədə qədim zamanlarda suyun mövcud olmuş ola biləcəyini təsdiqləyir. Analiz zamanı maqnezium sulfat aşkar edilib. Bu maddə adətən suyun buxarlanması prosesi nəticəsində yaranır. Ümumilikdə, Curiosity 15-18 may tarixləri arasında ərazidə 291 şəkil çəkib və NASA bu şəkilləri birləşdirərək panoramik görüntü hazırlayıb.