2022-ci ilin iyun ayında ESA-nın Mars Express cihazının Alman istehsalı olan HRSC kamerası ilə çəkilən bu görüntülər və həmin ilin sentyabrında NASA-nın MRO cihazının HiRISE kamerası vasitəsilə əldə edilən fotolar bir araya gətirilib. Bu görüntülər, Marsın cənub qütbünə yaxın Australe Scopuli bölgəsində qarla örtülmüş sahələri və donmuş buzları əks etdirir.

     Ancaq bu “qar” Dünya qarına bənzəmir. Marsdakı bu buz, əslində karbon qazı buzudur. Marsın cənub qütbündə il boyu təxminən 8 metr qalınlığında olan karbon qazı buz təbəqəsi mövcuddur. Əslində bu görüntülər, Marsın yay gündönümü zamanı çəkilib, lakin planetin bu hissəsi il ərzində olduqca soyuq, yəni təxminən -125°C olur. Bəs Marsdakı bu görüntülərdə niyə yalnız nazik bir qar təbəqəsi varmış kimi görünür? Görüntülərdəki tünd sahələr buzun üstündə yığılan torpaq təbəqələrindən ibarətdir. Bu torpaq, adətən buzun dərinliklərində olur, lakin mövsümi proses nəticəsində səthə çıxır. NASA-nın MRO cihazı Marsdakı qum təpələrinin kənarlarında da qış şaxtasını müşahidə edib. Bu şaxta, eroziyaya mane olaraq qumların yerində qalmasına kömək edir.

     Marsın cənub qütbündə yay aylarında karbon qazı buzları günəş işığı ilə isinərək sublimasiya edir, yəni birbaşa bərk haldan qaz halına keçir. Bu proses zamanı buzun içində sıxılmış qaz ciblikləri əmələ gəlir. Nəticədə təzyiq artır və kiçik partlayışlar yaranaraq tünd rəngli tozları havaya sıçradır. Küləyin köməyi ilə yerə düşən bu tozlar, fotoşəkillərdə görünən naxışları formalaşdırır. Əslində, çox oxşar bir proses Mars səthindəki "hörümçək" formalı şəkillərin yaranmasına da səbəb olur.