Yaponlar davamlı termonüvə reaksiyasına yaxındırlar

     Yaponiyanın Helical Fusion startapı yüksək temperaturlu superkeçirici bobinin mühüm sınaqlarını uğurla başa vurduğunu açıqlayıb. Termonüvə reaktorlarının əsas komponenti olan bu sistem, termonüvə qurğusundakı maqnit mühitini təkrarlayıb və ilk dəfə olaraq superkeçirici şəraitdə sabit cərəyan axınını təmin edib. Bu nəticə şirkətə sabit və fasiləsiz termonüvə reaksiyalarının həyata keçirilməsinin mümkünlüyünü sübut edəcək nümayiş reaktoru yaratmaq üçün yol açır. Helical Fusion startapı, Yaponiyanın Milli Termonüvə Elmləri İnstitutu tərəfindən hazırlanmış spiral termonüvə sintezi texnologiyasının davamçısıdır.

     Şirkət spiral formada yerləşdirilmiş maqnit bobinləri vasitəsilə yüksək temperaturlu plazmanı sabit saxlayan spiral stellerator üzərində işləyir. Helical Fusion-un məqsədi bu texnologiya əsasında dünyanın ilk kommersiya baxımından səmərəli termonüvə elektrik stansiyasını yaratmaqdır. Planlaşdırılan müddət - 2030-cu illərdir. Belə bir konstruktor plazmanın saxlanmasını xarici cərəyan mənbəyi olmadan təmin edir ki, bu da digər termonüvə sintezi modelləri ilə müqayisədə daha uzunmüddətli və sabit işləməyə imkan yaradır.

     Milli Termonüvə Tədqiqatları İnstitutu bazasında keçirilmiş sınaqlar zamanı 15 K (-258 dərəcə Selsi) temperaturda 7 T maqnit sahəsində 40 kA sabit superkeçirici cərəyan əldə edilib. “Bu o deməkdir ki, termonüvə energetikasında dünyanın qalan hissəsindən irəlidə olan bir səviyyəyə çatmaq imkanı nümayiş etdirildi” - deyə Helical Fusion şirkətinin baş direktoru Takaya Taguchi mətbuat konfransında bildirib. Dünyada termonüvə sintezi sahəsində fəaliyyət göstərən təxminən 50 layihə arasında Helical Fusion şirkəti kommersiya baxımından dayanıqlı termonüvə enerjisi üçün 3 əsas tələbi eyni anda qarşılayan ilk layihə olmağa çalışır:

1. Sabit şəkildə elektrik enerjisi istehsal etmək

2. İstehlak etdiyindən daha çox enerji yaratmaq

3. Komponentlərin mütəmadi texniki xidmətini təmin etmək.

     Yaponiyanın yeni baş naziri Sanae Takaichi nüvə termonüvəsi sənayesinə dəstəyini ifadə edib, bu da ölkədə hələ gənc olan bu sahədə gözləntiləri artırıb. Son 5 ildə ABŞ və Çin termonüvə sintezi üzrə tədqiqat və inkişaf işlərinə 6.6 milyard dollardan çox investisiya yatırdığı halda, Yaponiyanın bu sahəyə yatırdığı investisiyalar 10 qat azdır. Bununla belə, Helical Fusion rəhbəri hökumətin Takaichi administrasiyası dövründə bu fərqi azaldacağına ümid etdiyini bildirib.