Yer kürəsinə yaxın okean planetində həyat mövcud ola bilər

     2023-cü ildə alimlər bir tədqiqat təqdim edərək bildirmişdilər ki, K2-18b planetinin atmosferində dimetilsulfid adlı kimyəvi maddə aşkarlanıb. Bu maddə potensial canlı orqanizmlərlə əlaqələndirilir. O vaxtdan bəri alimlər bu planetdə həyatın olub-olmaması mövzusunda mübahisə aparırlar. Yeni tədqiqatın müəllifləri isə əldə edilən məlumatlara həqiqətən etibar etməyin mümkün olub-olmadığını və dimetilsulfidin həyatın mövcudluğunun etibarlı göstəricisi sayılıb-sayıla bilməyəcəyini araşdırırlar. K2-18b planeti 10 il əvvəl kəşf edilib və təxminən 120 işıq ili uzaqlığında yerləşir. Bu məsafə kosmik miqyasda yaxın hesab olunur. Planet super Yer sinifinə daxildir, çünki o, atmosferə malik qayalıq bir dünyadır və ölçüsü Yer kürəsindən təxminən 2.5 dəfə böyükdür.

     Alimlər hesab edirlər ki, planetin səthi maye su okeanları ilə örtülü ola bilər. Üstəlik, K2-18b öz ulduzunun yaşayış zonasına daxildir. Bu zona həyatın yaranması üçün uyğun şəraitin mövcud ola biləcəyi bir sahədir. Buna görə də, alimlər planetin potensial olaraq yaşayış üçün əlverişli ola biləcəyini düşünürlər. Bundan əlavə, 2 il əvvəl alimlər planetin atmosferində bioloji iz - həyatın mövcudluğuna işarə edən bir maddə aşkar etdiklərini bildiriblər. Bu maddə dimetilsulfiddir. Yer kürəsində bu maddə əsasən okeanlardakı bakteriyalar və fitoplankton tərəfindən istehsal olunur. K2-18b planetində okeanların mövcud ola biləcəyi nəzərə alınaraq, burada həyatın da ola biləcəyi ehtimalı irəli sürülüb. Hazırda astronomlar Günəş sisteminin hüdudlarından kənara kosmik aparatlar göndərə bilmədikləri üçün digər qayalı planetlərin tərkibini müəyyənləşdirməkdə çətinlik çəkirlər.

     Buna görə də, onlar bu planetlərin atmosferindən keçən işığın analizinə əsaslanırlar. Kimyəvi maddələrin molekulları işığı müəyyən dalğa uzunluqlarında əks etdirir. Yeni tədqiqatın müəllifləri bildiriblər ki, bu üsulla əldə edilən məlumatlar müxtəlif şəkildə şərh oluna bilər. Buna görə də, həmişə aşkarlanan maddənin dəqiq müəyyən edildiyinə tam əmin olmaq mümkün olmur. Alimlərin sözlərinə görə, hər hansı bir bioloji iz başqa bir planetdə aşkar edildikdə, onun həqiqətən mövcud olduğu təsdiqlənməli və həyatın bir formasından qaynaqlandığına əmin olunmalıdır. Alimlər bildirirlər ki, K2-18b planetində həyat əlamətlərinin aşkarlanması ilə bağlı tədqiqat bu iki yoxlama mərhələsindən keçməyib.

     Yeni tədqiqatın müəllifləri hesab edirlər ki, bu okean planetində dimetilsulfidin həqiqətən aşkar edildiyini sübut etmək üçün kifayət qədər məlumat əldə edilməyib. Ümumiyyətlə, alınan işıq siqnalı planetin atmosferində həyatla heç bir əlaqəsi olmayan digər maddələrdən də qaynaqlana bilərdi. Digər tərəfdən, alimlər dimetilsulfidin həyatın mövcudluğunun etibarlı göstəricisi olub-olmadığını araşdırıblar. Tədqiqat müəllifləri bir neçə nümunə aşkar ediblər ki, bioloji iz hesab edilən molekullar bəzi kimyəvi reaksiyalar nəticəsində həyatın iştirakı olmadan da yarana bilər. Bundan əlavə, alimlər bildiriblər ki, ötən il dimetilsulfid bir kometdə aşkar edilib. Bu isə onun istehsalının həmişə həyatla əlaqəli olmadığını göstərir.

     Ehtimal olunur ki, bu kimyəvi maddə K2-18b planetinə kometlərin bombardmanı nəticəsində düşmüş ola bilər. Hələ də K2-18b planetinin və onun atmosferinin xüsusiyyətləri tam olaraq məlum deyil. Buna görə də, tədqiqatın müəllifləri hesab edirlər ki, bu su dünyasının canlı orqanizmlərlə məskunlaşdığı barədə qəti fikir söyləmək mümkün deyil. Ehtimal olunur ki, bu planet Yerə bənzəsə də, əslində tamamilə həyatın olmadığı bir dünya ola bilər. Buna görə də, bu potensial yaşanılan planet haqqındakı mübahisələr ehtimal ki, davam edəcək. Yalnız kifayət qədər sübut əldə edildikdə, bu su dünyasının həqiqətən yaşanılan bir yer olduğu təsdiqlənəcək və ya bu iddia tamamilə təkzib ediləcək.

Mənbə: Space.com

Bənzər xəbərlər

Elm & Texnologiya

Bəzi bakteriyalar hətta ölümdən sonra da "yaşaya" bilirlər

Bəzi bakteriya növləri hətta ölümdən sonra qonşu hüceyrələrə kömək etməyin yolunu tapıblar. Onlar öldükdən sonra “qidalandırıcı ziyafət” miras qoyurlar.

Elm & Texnologiya

Eynşteynin ümumi nisbilik nəzəriyyəsi və kvant mexanikasını birləşdirə biləcək yeni nəzəriyyə təqdim edilib

Fiziklər kainatın ən böyük sirrlərindən bəzilərini həll etməyə kömək edə biləcək yeni qravitasiya nəzəriyyəsini təqdim ediblər. Alimlər hesab edirlər ki, kvant qravitasiyası entropiyadan (sistemin nizamsızlıq səviyyəsi, kainatda daim artır) qaynaqlana bilər.

Elm & Texnologiya

Parkinson xəstəliyini kök hüceyrələri vasitəsilə müalicə etməyə başlayıblar

ABŞ alimləri, xəstələrin öz proqramlaşdırılmış kök hüceyrələrindən istifadə etməklə zədələnmiş dopamin neyronlarını əvəz etməyə yönəlmiş klinik tədqiqat mərhələsinə start verdiklərini açıqlayıblar.

Elm & Texnologiya

Qara dəliklərin daxilində bizim düşündüyümüz anlayış olmaya bilər

Kvant mexanikasına görə qara dəliklərin sinqulyarlığı mövcud olmamalıdır. Eynşteynin ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin tənliklərində edilən dəyişikliklər qara dəliyin daxili strukturunu daha yaxşı izah edə bilər.

Elm & Texnologiya

Ayda suyun əldə edilməsi düşünüldüyündən daha asan ola bilər

Alimlər hesab edirlər ki, gələcəkdə Aya uçacaq astronavtlar suyu gözləniləndən daha asan əldə edə biləcəklər. Bu kəşf, pilotlu missiyaların Yer təchizatından asılılığını azaltmağa kömək edə bilər.