Elon Musk-ın OpenAI şirkətini almaq istəməsi ilə bağlı maraqlı məqamlar məlum olub

Tech-Biznes

14.02.2025

Emil

Elon Musk-ın xAI şirkətinin rəhbərlik etdiyi investorlar konsorsiumu bu həftə OpenAI şirkətini 97.4 milyard dollara almaq təklifi edib. Lakin OpenAI şirkətinin baş direktoru Sam Altman bu təklifi rədd edib. Bu, həm də Musk-ın məhkəmə vasitəsilə qarşısını almağa çalışdığı OpenAI-in qeyri-kommersiya statusundan kommersiya şirkətinə çevrilməsi planlarını çətinləşdirəcək bir addım olardı. Altman-ın hüquqşünasları çərşənbə günü məhkəməyə təqdim etdikləri sənədlərdə bildiriblər ki, Musk eyni anda iki fərqli mövqe tuta bilməz: Həm OpenAI-in aktivlərini almağa çalışmaq, həm də onun qeyri-kommersiya statusunu dəyişdirməsini dayandırmaq.

Musk-ın komandası isə bildirib ki, əgər OpenAI qeyri-kommersiya statusunu dəyişdirmək cəhdlərindən imtina edərsə, onlar satınalma təklifini geri götürməyə hazırdırlar. Bu hüquqi sənədlər çərçivəsində Musk-ın komandasının OpenAI şirkətini almaq üçün təqdim etdiyi niyyət məktubu da ictimaiyyətə açıqlanıb. Bu mürəkkəb və davam edən mübahisə ilə bağlı məktubdan və digər hüquqi sənədlərdən əldə edilən beş əsas məqam diqqətəlayiqdir. Musk-ın qrupunun irəli sürdüyü gözlənilməz təklif 10 may 2025-ci ilədək qüvvədədir. Lakin bu tarixə bəzi istisnalar var: Əgər razılaşma bundan əvvəl tamamlanarsa, hər iki tərəf müzakirələri dayandırmağa razılaşarsa və ya OpenAI təklifi rəsmi şəkildə yazılı formada rədd edərsə, son tarix qüvvədən düşə bilər.

Altman-ın açıq şəkildə bu təklifi rədd etməsinə baxmayaraq - hətta zarafatla X-i (keçmiş Twitter) bu məbləğin 1/10-nə almaq üçün əks-təklif etməsinə baxmayaraq - OpenAI idarə heyəti hələ də təklifi rəsmi olaraq rədd etməyib. Bunun əsas səbəbi odur ki, qanunvericiliyə əsasən, idarə heyətləri hətta rəqiblərdən gələn təklifləri belə qiymətləndirməyə borcludur. Musk-ın konsorsiumu, o cümlədən Joe Lonsdale-in 8VC və SpaceX investoru Vy Capital kimi vençur fondları, OpenAI-i dəqiq 97.375 milyard dollara almaq üçün təklif irəli sürüb. Məktubda qeyd olunur ki, satınalma məbləğinin 100%-i nağd şəkildə ödəniləcək.

Bu məqam xüsusilə diqqətəlayiqdir, çünki Musk keçmişdə borc almaqdan çəkinməyib. 2022-ci ildə Twitter-i (indiki X) almaq üçün o, banklardan 13 milyard dollar borc götürmüşdü. O vaxtdan bəri onun sərvəti əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Donald Trump-ın yenidən prezidentliyə namizəd olması ilə bağlı bəzi təxminlərə görə, Musk-ın sərvəti 400 milyard dollara yaxınlaşır. Lakin məktubda yeddi investorun adı çəkilir, bunlar arasında Musk-ın xAI süni zəka şirkəti də var. Bundan əlavə, adları açıqlanmayan digər investorlar da qeyd edilir. Bu da o deməkdir ki, Musk bu sövdələşməni tamamilə şəxsi sərvəti hesabına maliyyələşdirmir.

Təklif edilən məbləği ödəməzdən əvvəl alıcılar OpenAI-in maliyyə və biznes sənədlərini yoxlamaq, həmçinin şirkətin işçiləri ilə görüşlər keçirmək istəyirlər. Məktuba əsasən, bu, aktivlər, obyektlər, avadanlıqlar, sənədlər və qeydiyyatlar kimi bütün məlumatlara çıxış imkanı deməkdir. Bu cür yoxlama (due diligence) böyük müqavilələrdə, xüsusilə də 97.4 milyard dollarlıq təkliflərdə adi haldır. Lakin Musk-ın xAI şirkəti birbaşa OpenAI-in rəqibi olduğuna görə, bu proses ona şirkətin daxili və məxfi məlumatlarına çıxış imkanı verə bilər. Bundan əlavə, alıcılar bütün sənədləri araşdırdıqdan sonra bu məlumatlara əsaslanaraq təklifdən imtina etmək üçün bir səbəb tapa bilərlər.

OpenAI-in hüquqşünasları çərşənbə günü məhkəməyə təqdim etdikləri sənədlərdə 97.4 milyard dollarlıq satınalma təklifinin Musk-ın məhkəmədə irəli sürdüyü iddialarla ziddiyyət təşkil etdiyini bildiriblər. Musk iddia edirdi ki, OpenAI-in aktivləri “şəxsi mülkiyyətə” çevrilmək üçün başqa bir tərəfə ötürülə bilməz. OpenAI, Musk-ın təklifinin ciddi olmadığını və bunun sadəcə rəqib şirkəti zəiflətmək məqsədilə qeyri-qanuni bir cəhd olduğunu irəli sürüb. Lakin Musk-ın konsorsiumu təklifin tamamilə ciddi olduğunu və satınalma məbləğinin OpenAI-in qeyri-kommersiya missiyasını dəstəkləmək üçün xərclənəcəyini iddia edir.

Musk-ın hüquq komandası çərşənbə günü məhkəməyə təqdim etdiyi sənədlərdə bildirir ki, əgər OpenAI idarə heyəti şirkətin qeyri-kommersiya statusunu qoruyacağına dair öhdəlik götürsə, o, satınalma təklifindən imtina edəcək. Sənədlərdə qeyd olunur ki, Musk-ın satınalma təklifi həqiqi və ədalətli bazar dəyərinə əsaslanır və OpenAI-in qeyri-kommersiya qurumu kimi aktivlərinin müstəqil alıcı tərəfindən ödənilə biləcək məbləğ əsasında qiymətləndirilməli olduğunu vurğulayır. Bu, bəzi ekspertlərin iddialarını təsdiqləyə bilər: Təklif, əslində, Altman-ın OpenAI-i özəlləşdirmək üçün ödəməli olduğu məbləği artırmaq məqsədi daşıyır. OpenAI idarə heyətinin vəkilinin açıqlamasında isə Musk-ın təklifinin şirkətin qeyri-kommersiya dəyərini müəyyən etmədiyi və OpenAI-in satış üçün nəzərdə tutulmadığı bildirilir.

Mənbə: Techcrunch

Paylaş

Bənzər xəbərlər