124 işıq ili uzaqlığında Yupiterə bənzər ekzoplanet kəşf edilib

     İsrailli astronomlar GJ 2126 ulduzunun ətrafında fırlanan və Yupiterə bənzəyən yeni bir ekzoplanet aşkarlayaraq mühüm bir kəşfə imza atıblar. Bu tədqiqat planetlərin formalaşması və təkamülü haqqında yeni məlumatlar təqdim edə bilər. İsrail alimlərinin son kəşfi elmi ictimaiyyətin diqqətini cəlb edib. Onlar Yer kürəsindən təxminən 124 işıq ili uzaqlığında yerləşən cırtdan ulduzun ətrafında dövr edən GJ 2126 b adlı ekzoplaneti aşkarlayıblar. Bu tapıntı ekzoplanetlərin xüsusiyyətlərinin daha dərindən öyrənilməsinə mühüm töhfə verə bilər. Bu planet ulduzu ətrafında tam dövrünü 272.7 günə tamamlayır.

     Onun kütləsi Yupiterin kütləsindən ən azı 1.3 dəfə böyükdür, lakin orbitinin meyilliyi haqqında hələ dəqiq məlumat yoxdur. Bu qeyri-müəyyənlik GJ 2126 b-nin əslində qəhvəyi cırtdan olması ehtimalını da gündəmə gətirir, bu da onun elmi araşdırmalar üçün daha da maraqlı obyektə çevrilməsinə səbəb olur. Radial sürət (RV) metodu bu ekzoplanetin kəşfində əsas vasitələrdən biri olub. Bu metod planetin cazibə qüvvəsinin ulduzun sürətində yaratdığı dəyişikliklərin müşahidəsinə əsaslanır. Çilidə quraşdırılmış yüksək dəqiqlikli HARPS spektroqrafı vasitəsilə astronomlar 112 ölçmə apararaq GJ 2126 b-nin mövcudluğunu təsdiqləyə biliblər.

     Bu kəşf üçün əsas məlumat mənbəyi ulduz spektrlərinin geniş bazasını ehtiva edən HARPS-RVBank olub. GJ 2126 ulduzunun radiusu təxminən Günəş radiusunun 0.73-ü, kütləsi isə Günəşin kütləsinin 0.65-i qədərdir. Ulduzun metallıq səviyyəsi 0.6 dex, effektiv temperaturu isə 4159 K təşkil edir. Bu xüsusiyyətlər GJ 2126-nın təkamülünün ilkin mərhələsində olduğunu göstərir. GJ 2126 b-nin unikal xüsusiyyətləri onu gələcək araşdırmalar üçün ən maraqlı obyektlərdən birinə çevirir. Astronomlar ümid edirlər ki, gələcək müşahidələr planetin radiusunu müəyyən etməyə və onun kütləsini dəqiqləşdirməyə kömək edəcək. Bu məlumatlar aşağı kütləli ulduz sistemlərində ekzoplanetlərin formalaşma və təkamül mexanizmlərini daha yaxşı anlamağa imkan verəcək.

Mənbə: Phys.org