Günəş sistemindəki 3-cü ulduzlararası kometa barəsində yeni məlumatlar əldə edilib

     1 ay əvvəl dünya Günəş sistemində üçüncü ulduzlararası obyektin - 3I/ATLAS kometasının kəşf olunduğunu öyrəndi. Bu kometanı ATLAS adlı robotlaşdırılmış rəsədxana aşkar edib. Məlum olub ki, həmin kometa təsadüfən yeni Vera Rubin adına rəsədxananın texniki şəkillərinə də düşüb. Bu rəsədxananın teleskopu məhz bu cür obyektlərin axtarışına yönəlib və hətta təsadüfi çəkilmiş görüntülər belə kifayət qədər məlumatlı olub. Vera Rubin adına rəsədxana ən böyük təsvir matrisinə malikdir, bu da ona bizim sistemimizdəki kometalar və asteroidlər də daxil olmaqla, çoxsaylı qısaömürlü hadisə və obyektləri qeydə almağa imkan verir. Proqnozlara görə, bu rəsədxana digər ulduz sistemlərindən gəlmiş onlarla obyektin aşkar edilməsinə səbəb olacaq.

     İndiyədək yalnız 3 belə obyekt tapılıb, onlardan ikisi kometadır, o cümlədən son kəşf olunan 3I/ATLAS kometası. Vera Rubin adına rəsədxananın istismara verilməsi dövründə - iyunun ortalarından iyulun əvvəl günlərinə qədər - alimlər səmanın 49 görüntüsündə 3I/ATLAS kometasının göründüyünü aşkar ediblər. Bu, daha əvvəl digər alətlərdəki məhdudiyyətlər səbəbindən dəqiq müəyyənləşdirilə bilməyən kometanın nüvəsinə dair parametrlərin yenidən qiymətləndirilməsinə imkan verib. Xüsusilə, kometanın nüvəsinin radiusu əvvəllər 5-dən 12 km-ə qədər olan diapazonda təxmin edilirdi. Nüvənin ölçüsünü dəqiq ölçməyə komanı - onun ətrafını əhatə edən toz və qaz buludunu - maneə törədir.

     Vera Rubin adına rəsədxananın məlumatlarına əsasən, kometanın nüvəsinin effektiv radiusunun yuxarı sərhədi təqribən 5.6 km olaraq hesablanıb. Kometanın qeyri-adi dərəcədə qısa quyruğu var, bu isə maddənin Günəşə doğru atıldığını göstərir - halbuki adətən kometaların quyruqları əks istiqamətə yönəlir. Lakin bunu “yadplanetli ulduz gəmisinin mühərriki” ilə izah etməyə tələsməyə dəyməz: maddənin ulduza doğru hərəkəti, sadəcə, səthdəki təbii buxarlanma prosesi ilə izah olunur. Alimlərin hesablamalarına görə, kometa hər saniyə 10-dan 100 kq-a qədər kütlə itirir. Tədqiqatçıların fikrincə, əldə olunan nəticələr yeni rəsədxananın ulduzlararası obyektlərin axtarışı və öyrənilməsi sahəsində - və təkcə bu sahədə yox - böyük potensiala malik olduğunu göstərir. Kometanın müşahidələri davam etdiriləcək və bu da onun xüsusiyyətlərinin daha dəqiq müəyyən edilməsinə imkan verəcək.