Koronavirusun yeni ştammı qeydə alınıb

     Birləşmiş Krallıqda Stratus adlanan koronavirusun yeni variantının aktiv şəkildə yayılması qeydə alınıb. Bu ştammın 2 alt versiyası var - XFG və XFG.3, və artıq XFG.3 ölkədə qeydə alınmış bütün halların təxminən 30%-ni təşkil edir. Stratus variantının xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, bəzi yoluxmuş şəxslərdə unikal simptom olaraq xırıltılı səs müşahidə olunur. Bu xüsusiyyət artıq bəzi mütəxəssislər tərəfindən qeyd edilib, lakin əksər mütəxəssislər ciddi narahatlıq ifadə etmirlər. Həkimlər qeyd edirlər ki, virus mutasiyaları adi haldır. UKHSA-nın epidemioloqu Alex Allen bunu belə izah edir: “Virusların zamanla dəyişməsi tamamilə normaldır. Biz Birləşmiş Krallıqda Covid-19-un bütün variantlarını diqqətlə izləməyə davam edirik”. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) XFG variantını nəzarətdə olan variant kimi təsnif edir. Qiymətləndirmələrə görə, bu variantın qlobal səviyyədə sağlamlıq üçün riski aşağı olaraq qalır.

     Son məlumatlara görə, XFG SARS-CoV-2-nin mövcud variantları arasında ən sürətli yayılma tempini göstərir və bu, hətta bir müddət öncə ortaya çıxmış Nimbus (NB.1.8.1) ştammını da geridə qoyur. Eyni zamanda, ÜST bu variantla əlaqəli artmış ölüm halları və ya xəstəliyin daha ağır gedişi barədə heç bir göstərici qeydə almamışdır. Stratus bəzi spesifik əlamətlərlə, xüsusilə xırıltılı səslə əlaqələndirilsə də, hələlik XFG və ya XFG.3-ün xəstəliyin daha ağır formasına səbəb olduğuna dair sübut yoxdur. ÜST qeyd edir: “XFG-nin ən geniş yayıldığı region - Cənub-Şərqi Asiyada yoluxma və hospitalizasiya hallarında artım müşahidə olunur. Lakin xəstəliyin ağırlıq dərəcəsi, hazırda dövriyyədə olan digər variantlarla müqayisədə daha yüksək deyil. Mövcud məlumatlara əsaslanaraq, XFG və ya XFG.3 variantlarının xəstəliyin ağır formalarına səbəb olduğuna və ya peyvəndlərin təsirini itirdiyinə dair heç bir əsasımız yoxdur”.

     ÜST XFG-ni sağlamlıq üçün aşağı riskli variantlar kateqoriyasına daxil edir. Sürətli yayılmasına baxmayaraq, bu variant xəstəlik və ya peyvənddən sonra formalaşmış immun müdafiədən yayınma qabiliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə göstərmir. Bununla belə, qəti nəticələr üçün əlavə laboratoriya araşdırmalarına ehtiyac var. ÜST bildirir ki, Covid-19-a qarşı mövcud peyvəndlərin Nimbus (NB.1.8.1) variantına qarşı da təsirli qalacağı ehtimal olunur, xüsusilə simptomatik və ağır xəstəlik formalarına qarşı qorunmada. Mutasiyalar nəticəsində effektivliyin azalması riski aşağı qiymətləndirilir, lakin araşdırmalar davam edir. Bəzi tibb mütəxəssisləri, xüsusilə Hannah London klinikasından doktor Kaywaan Khan qeyd edir ki, Stratus variantında sünbül zülalında (spike protein) müəyyən mutasiyalar ola bilər. Bu mutasiyalar ona əvvəlki yoluxmalardan və ya peyvənddən sonra yaranmış anticisimlərdən qismən yayınmağa kömək edə bilər.