Kvant fizikasında inqilab: maddənin yeni aqreqat halı kəşf edilib!
Elm & Texnologiya
18.12.2024
Farid Pardashunas
Elm dünyası kvant fizikası sahəsində böyük bir kəşfə imza ataraq indiyə qədər məlum olmayan yeni bir maddənin aqreqat halını aşkarlayıb. Tədqiqatçılar bu kəşfin maddənin davranışı və təbiəti haqqında bildiklərimizi kökündən dəyişdirə biləcəyini qeyd edirlər.
İlk növbədə bu kəşf, kvant mexanikasının əsas prinsiplərinə əsaslanaraq həyata keçirilib və superkeçiricilik, enerji ötürülməsi və gələcəyin texnologiyaları üçün böyük potensiala malik olduğu bildirilir. Alimlər bu yeni aqreqat halının kvant mexanikasının qanunları çərçivəsində unikal bir quruluş nümayiş etdirdiyini vurğulayırlar. Ənənəvi olaraq məlum olan bərk, maye, qaz və plazma kimi 4 əsas maddənin aqreqat halından əlavə, kvant fizikası sayəsində yeni və mürəkkəb maddə aqreqat hallarını da kəşf etmək mümkündür. Yeni kəşflə bağlı olaraq maddənin atomaltı hissəciklərinin fərqli şəkildə qarşılıqlı təsirə girərək yeni bir quruluş yaratdığı bildirilib.
Tədqiqatın nəticələrinə görə, bu yeni aqreqat hal, kvant sistemlərində çoxsaylı hissəciklərin qarşılıqlı təsiri nəticəsində ortaya çıxır. Alimlər müəyyən şəraitdə maddənin yeni bir nizam forması yaratdığını müşahidə ediblər. Bu vəziyyət xüsusilə elektronların spinləri və atomaltı hissəciklərin kvant dolaşıqlığı vasitəsilə qarşılıqlı təsirə girməsi ilə yaranır. Yeni aqreqat hal klassik fizika qanunları ilə izah edilə bilmir, yalnız kvant mexanikasının dərin prinsipləri ilə mənalandırılır. Araşdırmanı aparan alimlər bu aqreqat halının kvant simmetriyasının qırılması adlı bir proseslə əlaqəli olduğunu və müxtəlif şəraitlərdə meydana çıxa biləcəyini bildiriblər.
Bu kəşf, inkişaf etmiş laboratoriya şəraitində aparılan təcrübələrlə təsdiqlənib. Tədqiqatçılar ultra aşağı temperaturlar və nəzarət olunan təzyiq şəraitində maddənin qeyri-adi davranış nümayiş etdirdiyini müşahidə ediblər. Yeni aqreqat hal daha əvvəl kəşf olunan superkeçiricilik kimi kvant fenomenlərini aşaraq daha mürəkkəb və sabit bir quruluş sərgiləyir. Tədqiqatçılar bu aqreqat halının elektronların davranışı ilə əlaqəli olduğunu və maddənin kvant mexanikası xüsusiyyətlərinin makroskopik səviyyədə müşahidə olunmasına imkan yaratdığını bildiriblər. Xüsusilə superkeçirici materiallarla aparılan təcrübələr yeni aqreqat halın müəyyən şəraitlərdə ortaya çıxdığını sübut edib. Bəs bu kəşfin əhəmiyyəti nədir?
Bu kəşf, xüsusilə superkeçiricilik, kvant kompüterləri və nanotexnologiya kimi sahələrdə inqilab yarada bilər. Yeni aqreqat hal sayəsində enerji itkilərini minimuma endirən superkeçiricilər istehsal etmək mümkün ola bilər. Daha dəqiq desək, bu kəşf enerji səmərəliliyi və elektron cihazların performansı baxımından böyük bir irəliləyiş olacaq. Eyni zamanda, kvant kompüterlərinin performansını artırmaq və bu kompüterlərin daha stabil işləməsini təmin etmək üçün bu kəşfin mühüm rol oynaya biləcəyi bildirilir. Yeni aqreqat hal kvant dolaşıqlığı kimi fenomenlərin daha yaxşı anlaşılmasına şərait yaradaraq kvant texnologiyalarının inkişafına da töhfə verə bilər.
Alimlər bu yeni aqreqat halın eksperimental təsdiqlənmə proseslərinin davam etdiyini və əlavə tədqiqatlarla bu quruluşun xüsusiyyətlərinin daha yaxşı başa düşüləcəyini bildirirlər. Araşdırmalar zamanı müxtəlif temperatur və təzyiq şəraitində maddənin necə davrandığı müşahidə ediləcək və yeni aqreqat hal daha dəqiq müəyyənləşdiriləcək.
Linki kopyala
maddenin aqreqat hallari
state of matter
elmi xeber
elmi araşdırma
Scientific news
quantum physics
kvant fizikası
science
science news
elmi xeberler
kvant texnologiyalar
quantum
kvant
quant
madde
quantum technologies
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Alimlər inqilabi “antimaddə raketi” ilə ulduzlara səyahət etməyin mümkün olduğunu bildiriblər!
Alimlər inqilabi “antimaddə raketi” ilə ulduzlara səyahət etməyin mümkün olduğunu bildiriblər!
Müasir texnologiya ilə Günəşdən başqa bizə ən yaxın ulduza çatmaq insan ömrü miqyasında mümkün deyil. Lakin alimlər antimaddə ilə işləyən raket vasitəsilə bunun mümkün ola biləcəyini deyirlər.
CERN-də kainatın yaranması ilə bağlı yeni böyük bir kəşf edilib!
CERN-də kainatın yaranması ilə bağlı yeni böyük bir kəşf edilib!
CERN-in Böyük Adron Sürətləndiricisi (LHC) kainatın yaranışı ilə bağlı mühüm sirri açıb. Alimlər ən ağır antimaddə olan antihiperhelium-4-ü aşkarlayıblar. Bu kəşf, bizi maddə ilə antimaddənin bərabər olduğu bir mühitdə niyə yalnız maddənin qaldığını anlamağa bir addım daha yaxınlaşdırır.
Araşdırmala görə, havanın çirklənməsi depressiya riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır!
Araşdırmala görə, havanın çirklənməsi depressiya riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır!
Yeni bir araşdırma hava çirklənməsinin depressiya riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırdığını ortaya çıxarıb. Mütəxəssislər təcili tədbirlər görülməsi üçün səlahiyyətli şəxslərə çağırış ediblər.
Tədqiqatçılar yeni bir insan növünə aid kəllə sümüyü müəyyən ediblər!
Tədqiqatçılar yeni bir insan növünə aid kəllə sümüyü müəyyən ediblər!
Tədqiqatçılar Çinin bir bölgəsində rast gəldikləri çox böyük kəllə sümüyü əsasında, "böyük baş" mənasını verən və Homo juluensis adlandırdıqları yeni bir qədim insan növünü müəyyən ediblər.
Su və günəş işığından hidrogen yanacağı əldə etməyin yeni metodu kəşf edilib!
Su və günəş işığından hidrogen yanacağı əldə etməyin yeni metodu kəşf edilib!
Alimlər günəş işığı və sudan bərpa olunan hidrogen yanacağı istehsal etmək üçün yeni bir metod kəşf ediblər. Hələlik yalnız erkən prototip reaktor qurulsa da, bu texnologiyanın potensialı böyükdür.
Həftənin xəbərləri
6 yaşlı uşağın 17 həkim tərəfindən çarə tapıla bilməyən xəstəliyini süni intellekt həll edib!
Kvant fizikasında inqilab: maddənin yeni aqreqat halı kəşf edilib!