Yaxın məsafədə Yer ölçüsündə yeni planet kəşf edilib

     Bizdən 117 işıq ili uzaqlıqda yeni qayalı planet aşkar edilib. Onun ölçüsü Yerin ölçüsündən bir qədər böyükdür, lakin orada bizim tanıdığımız formada həyatın olması mümkünsüzdür. Astronomlar təsdiqləyiblər ki, TESS kosmik teleskopu Yer ölçüsündə yeni bir planet kəşf edib. Bu planet K spektral sinfinə aid ulduzun ətrafında fırlanır. Bu tip ulduzlar adətən Günəşdən kiçik olur və onların səthi temperaturu daha aşağıdır. Yeni planet, Günəş sistemindən kənarda məlum olan planetlər arasında ən qısa orbit dövrlərindən birinə sahibdir. Günəş sistemindən kənar planetlərin aşkarlanmasında ən geniş yayılmış üsullardan biri tranzit metodudur və TESS teleskopu da yeni dünyaları axtararkən bu üsuldan istifadə edir. Bu metod ulduzun parlaqlığının periodik azalmasını müşahidə edir, bu da planetin ana ulduzunun qarşısından keçməsi zamanı baş verir.

     Yerüstü müşahidələr planetin mövcudluğunu təsdiqlədikdə, həmin obyekt artıq sadəcə namizəd sayılmır, rəsmi şəkildə planet kimi tanınır. Məhz bu şəkildə astronomlar TESS teleskopu tərəfindən aşkar edilmiş yeni qayalı planetin mövcudluğunu təsdiqləyiblər. Bu planetə TOI-2431 b adı verilib. O, bizdən 117 işıq ili uzaqlıqda yerləşən TOI-2431 adlı K spektral sinfinə aid ulduzun ətrafında fırlanır. Bu məsafə kosmik ölçülərlə yaxın hesab olunur. Araşdırmaya əsasən, TOI-2431 b planetinin ölçüsü Yerin ölçüsündən təxminən 1.5 dəfə böyükdür (Yer kürəsinin diametri 12 756 km-dir), onun kütləsi isə Yer kütləsindən təxminən 6 dəfə artıqdır. Beləliklə, planetin sıxlığı hər kub santimetr üçün 9.4 qram təşkil edir. Müqayisə üçün, Yerin sıxlığı 5.5 qram/kub sm-dir. Astronomlar müəyyən ediblər ki, TOI-2431 b planetinin orbit dövrü təxminən cəmi 5.5 Yer saatıdır. Yəni bu müddət ərzində planet öz ulduzunun ətrafında tam bir dövr edir.

     Yer kürəsinin orbit dövrü isə 365 gündür. TOI-2431 b Günəş sistemindən kənarda məlum olan bütün planetlər arasında ən qısa orbit dövrlərindən birinə sahibdir. Araşdırma göstərib ki, yeni planet öz ulduzundan təxminən cəmi 945 000 km məsafədə yerləşir. Müqayisə üçün, Yer və Günəş arasındakı məsafə 150 milyon km-dir. Astronomların sözlərinə görə, planetin səthindəki temperatur təxminən 2000 dərəcə Selsidir və bu, onun ulduza çox yaxın yerləşməsi fonunda təəccüblü deyil. Alimlər hesab edirlər ki, planetin səthi ərimişdir və orada həyat mövcud ola bilməz - ən azı bizim bildiyimiz formada. TOI-2431 ulduzuna gəlincə, o, ölçü və kütlə baxımından Günəşdən təxminən 30% kiçikdir. Onun yaşı təxminən 2 milyard ildir və səth temperaturu təxminən 4100 dərəcə Selsidir. Müqayisə üçün, Günəşin yaşı 4.6 milyard ildir və onun səthi 5500 dərəcə Selsidir. Astronomlar indi TOI-2431 b planetini James Webb vasitəsilə müşahidə etmək istəyirlər. Məqsəd onun tərkibini və mümkün atmosferinin olub-olmadığını müəyyənləşdirməkdir.