
Yeni fotolar Mars səthinin altında buzun olduğuna işarə edirlər
Elm & Texnologiya
23.06.2025
Emil
Bu kəşfi Missisipi Universitetinin tədqiqatçıları ediblər. Onlar Marsdakı Amazonis Planitia adlı regionu müşahidə ediblər. Bu, əvvəllər də gələcək kosmik missiyalar üçün perspektivli ərazi hesab edilən orta enliklərdə yerləşən ərazidir. İndi bu ərazinin konkret bir üstünlüyü var. Belə ki, bu ərazidə səthin altında su mənbəyi ola bilər. Tədqiqat planetoloq Erica Luzzi-nin rəhbərliyi ilə aparılıb. Komanda HiRISE kamerasının görüntülərindən istifadə edib. Bu, başqa bir planetə göndərilmiş ən yüksək detallı orbital kameradır. Alimlər Marsın səthində adətən torpaq altında buzun olduğunu göstərən relyef formaları aşkarlayıblar. Kənarları yumşalmış kraterlər, çoxbucaqlı naxışlar və digər geoloji xüsusiyyətlər.

Buz təbəqəsi 1 metrdən az dərinlikdə yerləşir - bu da onun çıxarılmasını asanlaşdırır. Bu, vacibdir, çünki su yalnız içmək üçün yox, həm də oksigen, yanacaq və hidrogen əldə etmək üçün istifadə oluna bilər. Bu yanaşma yerli resursların istifadəsi adlanır və artıq Yer kürəsindən kənara ediləcək istənilən ciddi ekspedisiya üçün vacib şərt hesab olunur. Buzun aşkarlandığı ərazi əlverişli yerdə yerləşir. Orta enliklərdə avadanlığın enerji ilə təmin olunması üçün kifayət qədər Günəş işığı var, eyni zamanda temperatur yetərincə aşağıdır ki, buz yerin altında qalaraq buxarlanmasın. Amazonis Planitia potensial eniş nöqtəsi və gələcəkdə baza tikintisi üçün münasib yer ola bilər. Bu kəşf elmi baxımdan da maraq doğurur.

Marsdakı buz təkcə sağ qalmağa kömək etməklə kifayətlənmir, həm də planetin keçmişi haqqında məlumat verə bilər. Yer kürəsində belə buz qatlarında tez-tez qədim həyatın izləri - biomarkerlər və hətta mikroorqanizmlər qorunub saxlanılır. Əgər Marsda da oxşar nümunələr varsa, bu buz təbəqəsi planetin bir vaxtlar yaşamaq üçün əlverişli olub-olmadığını anlamağa kömək edə bilər. Buzun həcmini, dərinliyini və tərkibini dəqiq qiymətləndirmək üçün əlavə tədqiqatlar aparılmalıdır. Alimlər radar texnologiyasından istifadə edərək ehtiyatların nə dərəcədə bərabər paylandığını və səthin altında nə olduğunu dəqiqləşdirməyi planlaşdırırlar. Lakin qəti nəticələr yalnız ora robot, zond və ya pilotlu missiya göndərildikdən sonra əldə oluna bilər.
Paylaş
Ən çox oxunanlar

Azərbaycanda reklam bazarında innovativ inqilab: AdGo rəqəmsal platforması istifadəyə verildi!
