Astronomlar kosmosda reklamların qlobal şəkildə qadağan edilməsini tələb edirlər

     Technote.az SpaceNews saytına istinadən bildirir ki, astronomlar, yerdən görünən kosmos reklamlarının qlobal miqyasda qadağan edilməsini tələb edirlər. Onlar bunu qaranlıq və sakit səmanın qorunması üçün son təhdid kimi qiymətləndirirlər. Kosmosda reklamların yerləşdirilməsi ideyası yeni deyil, lakin son illərdə texnologiyanın inkişafı ilə bu cür təşəbbüslər daha da fəal şəkildə reallaşmağa başlayıb. Astronomlar isə bu cür reklamların gecə səmasının təbii görünüşünü pozacağını və elmi müşahidələrə mane olacağını bildirirlər.

     Beynəlxalq Astronomiya İttifaqı (IAU) və digər elmi təşkilatlar, kosmosda reklamların yerləşdirilməsinin astronomik tədqiqatlara və gecə səmasının estetik dəyərinə mənfi təsir göstərəcəyini vurğulayırlar. Onlar hökumətləri və beynəlxalq təşkilatları bu cür fəaliyyətləri qadağan etməyə çağırırlar. Hazırda bəzi ölkələrdə kosmosda reklamlarla bağlı qanunvericilik mövcuddur. Məsələn, ABŞ-da 51 U.S. Code § 50911 maddəsi, kosmosda gözə çarpan reklam fəaliyyətləri üçün lisenziya verilməsini qadağan edir.

     Lakin bu cür qanunlar qlobal miqyasda tətbiq olunmadığı üçün astronomlar beynəlxalq səviyyədə qadağanın vacibliyini qeyd edirlər. Kosmosda reklamların yerləşdirilməsi həm də kosmik tullantıların artmasına səbəb ola bilər ki, bu da gələcək kosmik missiyalar üçün əlavə risklər yaradır. Bu səbəbdən, astronomlar və elmi ictimaiyyət bu cür təşəbbüslərin qarşısının alınması üçün birgə səylərin vacibliyini vurğulayırlar.

     Rusiyanın StartRocket şirkəti kosmosda reklam yerləşdirmək ideyası ilə diqqət çəkən şirkətlərdən biridir. Onlar alçaq orbitdə bir sıra kiçik peyklərdən istifadə edərək, göydə böyük miqyaslı reklam görüntüləri yaratmağı planlaşdırırlar. Bu peyklər günəş işığını əks etdirərək, gecə səmasında reklam mesajları nümayiş etdirə bilər.

     StartRocket bu texnologiyanı gələcəkdə ticarət məqsədli və ya böyük hadisələr üçün istifadə etməyi planlaşdırır. Şirkətin nümayəndələri bu cür reklamların innovativ olduğunu və gələcəkdə yeni bir marketinq forması kimi qəbul ediləcəyini bildirirlər.

     Lakin astronomlar və elmi icmalar bu təşəbbüsə qarşı çıxırlar. Onlar hesab edirlər ki, bu tip reklamlar gecə səmasının təbii görünüşünü pozacaq və teleskopların səmərəli müşahidə aparmasına mane olacaq. Həmçinin, belə peyklər kosmik tullantıların artmasına səbəb ola bilər ki, bu da gələcək kosmik missiyalar üçün ciddi problemlər yaradacaq.