NASA, Yupiterin peykində nəhəng vulkan kəşf edib!
Elm & Texnologiya
13.09.2024
Farid Pardashunas
Elm adamları, NASA-nın 2 missiyası tərəfindən yarım əsr aralıqla çəkilmiş şəkilləri müqayisə edərək Yupiterin peyki Io-da nəhəng yeni aktiv vulkan aşkar ediblər.
Yeni vulkan, Io ekvatorunun cənubunda əvvəllər heç bir vulkanik xüsusiyyətin aşkar edilmədiyi ərazidə ortaya çıxıb. Bu, 1997-ci ildə Galileo kosmik aparatı tərəfindən eyni bölgədən çəkilmiş şəkillərlə müqayisə edildikdə aşkar edilmişdir. Tədqiqatçılar, bu nəhəng vulkanik quruluşun son 27 ildə meydana gəldiyini bildiriblər. Bu tapıntılar, Io vulkanik strukturunun nə qədər aktiv olduğunu bir daha ortaya qoyur. JunoCam tərəfindən çəkilən görüntülər, vulkanın şərq tərəfində qırmızı ləkələrlə örtülmüş ərazinin olduğunu göstərir. Elm adamları, bu qırmızı ləkələrin kosmosa atılan kükürdün Io səthinə geri enməsi nəticəsində yarandığını düşünürlər. Qərb tərəfində isə 2 tünd lava axını və təxminən 100 kilometr uzunluğunda 2 boz dairəvi çöküntü var.
JunoCam, 2023 və 2024-cü illərdə Io-da aktiv vulkanik birləşmələrlə əlaqəli 9 fərqli püskürmə, eləcə də yeni lava axınları kimi səth dəyişikliklərini müşahidə edib. Təxminən Ay ölçüsündə olan Io, Yupiter və digər Qaliley peykləri Avropa və Qanimed arasında sıxışdırılmış vəziyyətdədir. Bu vəziyyət, bir-biri ilə rəqabət aparan cazibə qüvvələri səbəbindən Io-nun daxili strukturunda çoxlu sürtünmə əsaslı istilik yaradır. Bu səbəbdən vulkan püskürmələri daim Io səthini bombalayır. Bu partlayışların ərimiş kükürd və onun komponentlərini atdığı güman edilir. NASA, Juno missiyasını 2011-ci ildə başladıb. Peyk, 2016-cı ildə Yupiter sisteminə çatmış və əsas missiyasını 2021-ci ildə tamamlamışdır. Lakin NASA, 2025-ci ilə qədər davam edəcək uzadılmış missiyanı həyata keçirib. Əgər başqa cür qərar verilməsə, Juno 2025-ci ildə istismardan çıxacaq.
Linki kopyala
elmi xeber
Scientific news
space news
science
science news
elmi xeberler
jupiter
jupiter io
yupiter
yupiterin peykleri
cosmic news
jupiter io volcano
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Alimlər, isti şəraitdə özünü soyuda bilən robot geyim hazırlayıblar!
Alimlər, isti şəraitdə özünü soyuda bilən robot geyim hazırlayıblar!
Hong Kong Politeknik Universitetinin (PolyU) tədqiqatçıları, həddindən artıq isti şəraitdə çalışanlar üçün inqilabi bir texnologiya hazırlayıblar: Ətraf mühitin temperaturuna avtomatik uyğunlaşa bilən, nəfəs alan və istilik izolyasiyalı yumşaq robotik geyim.
Süd Yolu qalaktikasının mərkəzindəki nəhəng qara dəliyin necə əmələ gəldiyi kəşf edilib!
Süd Yolu qalaktikasının mərkəzindəki nəhəng qara dəliyin necə əmələ gəldiyi kəşf edilib!
Süd Yolu qalaktikasının mərkəzindəki superkütləli qara dəlik olan Sgr A*-nın 9 milyard il əvvəl qalaktikaların birləşməsindən əmələ gəldiyi aşkar edilib.
Ayda hələ də aktiv vulkanlar ola bilər!
Ayda hələ də aktiv vulkanlar ola bilər!
Çinin Aydan nümunələr toplayıb, Yerə gətirən tarixi Chang'e 5 missiyasından əldə edilən məlumata görə, elm adamları Ayda hələ də aktiv vulkanların ola biləcəyini düşünürlər.
Alimlər, antibiotiklərin niyə təsir etmədiyinə dair həll yolu axtarırlar!
Alimlər, antibiotiklərin niyə təsir etmədiyinə dair həll yolu axtarırlar!
Son illərdə antibiotik müqavimətinin sürətlə artması bakterial infeksiyaların müalicəsini çətinləşdirir, bu da xəstəliklərin yayılma riskini, ağır xəstəlikləri və ölüm hallarını artırır. Bir zamanlar möcüzə dərman hesab edilən antibiotiklər, bakteriyaların davamlı olaraq təkamül etməsi nəticəsində təsirini itirməyə başlayıb və elm adamları, bu problemə həll yolu axtarırlar.
Ay bazası üçün kosmosda Ay torpağından hazırlanmış kərpiclər sınaqdan keçiriləcək!
Ay bazası üçün kosmosda Ay torpağından hazırlanmış kərpiclər sınaqdan keçiriləcək!
Çinin kosmik proqramı, tam sürətlə işləməyə davam edir. İndi tədqiqatçılar, Ayda yerli materiallardan hazırlanmış kərpiclərin ekstremal mühitlərə necə tab gətirəcəyini araşdırmaq istəyirlər.
Həftənin xəbərləri
Apple öz əməkdaşlarını izlədiyi iddiası ilə məhkəməyə verilib
2025-ci ildə WhatsApp dəstəyi dayandırılacaq telefonlar bəlli olub!