main-post-cover

    NASA, Yupiterin peykində nəhəng vulkan kəşf edib!

    Elm & Texnologiya
    13.09.2024
    Farid Pardashunas

         Elm adamları, NASA-nın 2 missiyası tərəfindən yarım əsr aralıqla çəkilmiş şəkilləri müqayisə edərək Yupiterin peyki Io-da nəhəng yeni aktiv vulkan aşkar ediblər.

         Yeni vulkan, Io ekvatorunun cənubunda əvvəllər heç bir vulkanik xüsusiyyətin aşkar edilmədiyi ərazidə ortaya çıxıb. Bu, 1997-ci ildə Galileo kosmik aparatı tərəfindən eyni bölgədən çəkilmiş şəkillərlə müqayisə edildikdə aşkar edilmişdir. Tədqiqatçılar, bu nəhəng vulkanik quruluşun son 27 ildə meydana gəldiyini bildiriblər. Bu tapıntılar, Io vulkanik strukturunun nə qədər aktiv olduğunu bir daha ortaya qoyur. JunoCam tərəfindən çəkilən görüntülər, vulkanın şərq tərəfində qırmızı ləkələrlə örtülmüş ərazinin olduğunu göstərir. Elm adamları, bu qırmızı ləkələrin kosmosa atılan kükürdün Io səthinə geri enməsi nəticəsində yarandığını düşünürlər. Qərb tərəfində isə 2 tünd lava axını və təxminən 100 kilometr uzunluğunda 2 boz dairəvi çöküntü var. 
         JunoCam, 2023 və 2024-cü illərdə Io-da aktiv vulkanik birləşmələrlə əlaqəli 9 fərqli püskürmə, eləcə də yeni lava axınları kimi səth dəyişikliklərini müşahidə edib. Təxminən Ay ölçüsündə olan Io, Yupiter və digər Qaliley peykləri Avropa və Qanimed arasında sıxışdırılmış vəziyyətdədir. Bu vəziyyət, bir-biri ilə rəqabət aparan cazibə qüvvələri səbəbindən Io-nun daxili strukturunda çoxlu sürtünmə əsaslı istilik yaradır. Bu səbəbdən vulkan püskürmələri daim Io səthini bombalayır. Bu partlayışların ərimiş kükürd və onun komponentlərini atdığı güman edilir. NASA, Juno missiyasını 2011-ci ildə başladıb. Peyk, 2016-cı ildə Yupiter sisteminə çatmış və əsas missiyasını 2021-ci ildə tamamlamışdır. Lakin NASA, 2025-ci ilə qədər davam edəcək uzadılmış missiyanı həyata keçirib. Əgər başqa cür qərar verilməsə, Juno 2025-ci ildə istismardan çıxacaq.
    Linki kopyala

    Bənzər xəbərlər

    Oxşar xəbərlər
    Alimlər, isti şəraitdə özünü soyuda bilən robot geyim hazırlayıblar!
    alimler-isti-seraitde-ozunu-soyuda-bilen-robot-geyim-hazirlayiblar
    Süd Yolu qalaktikasının mərkəzindəki nəhəng qara dəliyin necə əmələ gəldiyi kəşf edilib!
    sud-yolu-qalaktikasinin-merkezindeki-neheng-qara-deliyin-nece-emele-geldiyi-kesf-edilib
    Ayda hələ də aktiv vulkanlar ola bilər!
    ayda-hele-de-aktiv-vulkanlar-ola-biler
    Alimlər, antibiotiklərin niyə təsir etmədiyinə dair həll yolu axtarırlar!
    alimler-antibiotiklerin-niye-tesir-etmediyine-dair-hell-yolu-axtarirlar
    Ay bazası üçün kosmosda Ay torpağından hazırlanmış kərpiclər sınaqdan keçiriləcək!
    ay-bazasi-ucun-kosmosda-ay-torpagindan-hazirlanmis-kerpicler-sinaqdan-kecirilecek