SpaceX-in Crew Dragon kosmik gəmisi mülki ekipajla birlikdə ilk dəfə qütblərə doğru uçuşa yollandı (VİDEO)

     SpaceX şirkəti Fram2 adlı özəl pilotlu missiyanın həyata keçirilməsinə başlayıb. Bu missiya çərçivəsində Crew Dragon kosmik gəmisi ilk dəfə olaraq tamamilə mülki ekipajla Yer kürəsini qütblər ətrafında dövrə vuraraq qütb orbitinə çıxacaq. Kosmik gəmini orbitə çıxarmaq üçün Falcon 9 daşıyıcı raketindən istifadə olunub. Raket 1 aprel tarixində Floridadakı Kennedi Kosmik Mərkəzinin 39A platformasından buraxılıb. Fram2 missiyası çərçivəsində Crew Dragon gəmisinin ekipajı 4 astronavtdan ibarətdir. Missiyanın komandiri Maltadan olan sahibkar Chun Wang, gəminin komandiri isə Norveçli kinorejissor Jannicke Mikkelsen olub. Gəminin pilotu Almaniyadan Rabea Rogge, uçuş mütəxəssisi isə Avstraliyalı Eric Phillips-dir.

     Missiyanın startından 2.5 dəqiqə sonra Falcon 9 raketinin birinci pilləsindəki 9 ədəd Merlin mühərriki söndürüldü. Daha sonra birinci pillə ayrıldı və eniş trayektoriyasına çıxmaq üçün əyləcləmə rejiminə keçdi. Təxminən 5.5 dəqiqə sonra o, Atlantik okeanında yerləşən Just Read the Instructions adlı üzən platformaya uğurla eniş etdi. Bu zaman ikinci pillə kosmik gəmi ilə birlikdə yüksəklik qazanmağa davam etdi və startdan təxminən 10 dəqiqə sonra onu alçaq Yer orbitinə çıxardı, ardınca isə ayrıldı. İndi ekipaj qarşıdakı 3-5 gün ərzində Yer kürəsinin ən ucqar nöqtələrinin üzərindən keçərək qütbləri insanın indiyədək görmədiyi şəkildə görmək imkanı əldə edəcək.

     Fram2 missiyası adını 19-cu əsrin sonu - 20-ci əsrin əvvəllərində Arktika və Antarktikanın öyrənilməsi üçün istifadə olunmuş Norveç gəmisindən alıb. Norveç dilində fram sözü “irəli” deməkdir. Uçuş zamanı ekipaj 22 təcrübə həyata keçirəcək, o cümlədən göbələk yetişdirməyə cəhd və insan bədəninin orbitdə rentgen görüntülərinin alınması planlaşdırılır. Bundan əlavə, mikroqravitasiyanın insanın dayaq-hərəkət sisteminə təsiri də öyrəniləcək. Maraqlıdır ki, Fram2 missiyası kapsulun Sakit okeanda suya enməsi ilə başa çatacaq. SpaceX üçün bu bir ilk olacaq, çünki şirkətin əvvəlki bütün missiyaları Florida sahillərində yekunlaşmışdı. Suya enişdən sonra yekun elmi təcrübə həyata keçiriləcək. Ekipaj üzvlərinə standart tibbi yardım göstərilməyəcək ki, kosmosdan qayıtdıqdan sonra orqanizmin qravitasiyaya uyğunlaşma prosesi daha yaxından araşdırılsın.

Mənbə: Space.com

Bənzər xəbərlər

Elm & Texnologiya

ABŞ-da dünyanın ən balaca uçan robotu hazırlanıb

Robototexnikanın miniatürləşdirilməsı texnoloji inkişafla məhdudlaşır. Avtonom robot enerji mənbəyi, idarəedici elektronika və hərəkətverici mexanizmlərlə təchiz olunmalıdır ki, bunlar da birlikdə onun çəkisini və ölçülərini müəyyənləşdirir.

Nəqliyyat

Çin səsdən sürətli sərnişin təyyarəsi hazırlayır

Comac şirkəti 2049-cu ilə qədər istismara verilməsi planlaşdırılan C949 adlı səsdən sürətli sərnişin təyyarəsi haqqında ətraflı məlumat yayıb. Bu təyyarə 1.6 Max sürətlə uça biləcək, 11 000 km məsafəni yanacaqdoldurma olmadan qət edəcək və Concorde ilə müqayisədə 20 dəfə daha zəif səs dalğası yaradacaq.

Elm & Texnologiya

Çinlilər insanabənzər robotlar sahəsində Tesla və Boston Dynamics-i geridə qoymağa hazırdırlar

ABŞ-da Tesla və Cənubi Koreyalı investor tapan Boston Dynamics startapı insanabənzər robotlar bazarının potensial liderləri hesab olunurlar. Lakin Çin şirkətləri sürətlə qlobal lider statusuna yaxınlaşır və analitiklərin fikrincə, elektrikli avtomobil bazarındakı uğuru insanabənzər robotlar seqmentində də təkrarlamaq üçün bütün imkanlara malikdirlər.

Elm & Texnologiya

5 ildən sonra kvant texnologiyalarında əsl sıçrayış baş verə bilər

3 ay əvvəl Google şirkəti kvant sistemlərini genişləndirməyin, kvant səhvlərinin sayında ciddi artım olmadan mümkün olduğunu sübut etdi. Bu, 100 minlərlə, hətta milyonlarla kubit tələb edən həqiqətən praktik kvant kompüterinin yaradılması üçün olan maneələri aradan qaldırır.

Elm & Texnologiya

Əməliyyatsız beyin-kompüter interfeysi sərgilənib

Verilmiş yeni məlumata əsasən NVIDIA GTC 2025 konfransında sahə liderlərinə süni zəka əsaslı az invaziv neyron interfeysinin işi canlı şəkildə nümayiş etdirilib. Nümayişi Synchron şirkəti həyata keçirib. Şirkət iddia edir ki, onun beyin-kompüter interfeysi texnologiyası rəqib layihələrdən, o cümlədən Elon Musk-ın məşhurlaşdırdığı Neuralink-dən üstündür.