Xərçəng şişlərini məhv edən nanorobotlar yaradılıb
Elm & Texnologiya
13.02.2018
Emil Nəcəfov
Tibbin əsas perspektivli istiqamətlərindən biri də nanotexnologiyalardan istifadədir.
Bu cür texnologiyalardan əsasən də
xərçəng xəstəliyinə qalib gəlmək də istifadə olunur. Arizona Universitetinin
mütəxəssisləri öz çinli əməkdaşları ilə birlikdə xərçəng şişlərinin tapılıb məhv
edilməsinə proqramlaşdırılmış nanorobotlar yaradıblar. Bu barədə Science Daily
saytı xəbər verib. Nanotexnologiyalar müasir tibb sahəsini əsasən də onun
onkologiya hissəsini tamamilə dəyişə bilər. Mütəxəssislər artıq uzun zamandır
ki, zərərli hüceyrələrin tapılıb məhv olunması üçün nəzərdə tutulmuş kiçik
robotların hazırlanması üzərində çalışırlar.
Bu işdə isə əsas məsələ həmin
robotların insan sağlamlığı üçün təhlükəsiz olmalarıdır. ABŞ və Çindən olan tədqiqatçılar
komandası şişi qanla təmin edən prosesi dayandıraraq şişin böyüməsinin
qarşısını alan nanorobotlar hazırlayıblar. Bu işin əsasında DNT oriqami
(nuklein turşusu molekullarından mümkün olan bütün mikroskopik strukturların
yaradılması) üsulu dayanır. Mütəxəssislər ölçüsü 60-90 nanometr olan DNT təbəqələrini
götürərək səthində trombin qan fermentlərinin olduğu nanorobotları yaradıblar.
Nəticədə trombinin 4 molekullu açıq konstruksiyası yaranıb. Bu konstruksiyanın əsas
məqsədi qan dövranı sistemi vasitəsilə şişə çatmaq və trombini azad edərək qan
laxtalanması prosesini işə salmaqdır. Nəticədə şişi qanla təmin edən kanal
qapanmalı və zərərli hüceyrələrin məhvi baş verməlidir. Yeni üsulun testlərini
laboratoriya siçanları üzərində aparıblar. Xərçəng ilə yoluxdurulmuş siçanlara
nanorobotları yeridiblər.
Nanorobotlar isə xərçəng şişlərinə bir neçə saatdan
sonra çatıblar. 24 saat ərzində siçanların orqanizmlərindən çıxıblar. Bir neçə
gündən sonra isə şişin kanalları qapanıb. Bu onun natamam məhvinə gətirib
çıxardıb. Lakin sağlam toxumalara zərər dəyməyib. Daha sonrakı tədqiqatlar onu
göstərdi ki, nanorobotlar təkcə xərçəng şişlərini məhv etməklə yetinməyib
metastazların əmələ gəlməsi risklərini də azaldıblar. Tədqiqatçılar əmindirlər
ki, bu yeni üsulun kliniki testləri yaxın illərdə baş tutacaq.
Linki kopyala
Həftənin xəbərləri
Whatsapp yaxın zamanda 2 yeni funksiyanı əldə edəcək
Qutusu açılmamış birinci nəsil iPhone modeli 15 Pro Max-dan təxminən 80 qat baha qiymətə satılıb!