Apple şirkətinə qarşı App Store-dakı maneələr səbəbilə şikayət qaldırılıb

     İki Avropa insan haqları təşkilatı Apple şirkəti barəsində Avropa Birliyinin antimonopoliya orqanlarına şikayət təqdim edib. Şikayətin mövzusu App Store-un və cihazların istifadə şərtləri ilə bağlıdır. Aktivistlərin fikrincə, bu şərtlər regionda böyük texnoloji şirkətlərin dominant mövqeyini məhdudlaşdırmağa yönəlmiş mövcud qaydaları pozur. Şikayəti Britaniyanın insan haqları təşkilatı Article 19 və Almaniyanın Cəmiyyət və Vətəndaş Hüquqları Cəmiyyəti təqdim ediblər. Onların nümayəndələri sənədi nəşrdən əvvəl Reuters agentliyinə təqdim ediblər. Sənəddə aktivistlər Avropanın “Rəqəmsal bazarlar haqqında qanunu”na (DMA) istinad edirlər.

     Bu qanun böyük texnoloji şirkətlərin bazarda dominant mövqelərini məhdudlaşdırmaq, daha kiçik rəqiblərin inkişafını təşviq etmək və istehlakçılara seçim imkanı vermək məqsədilə tədbirləri nəzərdə tutur. Sənədin müəllifləri qeyd edirlər ki, Apple şirkəti App Store, iOS və iPadOS üçün müəyyən qaydalar tətbiq edib. Onların fikrincə, bu qaydalar kiçik biznes subyektlərinin Apple cihazları ilə qarşılıqlı fəaliyyətini çətinləşdirir və ya onlara maneələr yaradır. Xüsusilə vurğulanır ki, Apple üçüncü tərəf tətbiq mağazalarının quraşdırılmasına və işləməsinə, eləcə də App Store-dan kənar mənbələrdən yüklənmiş tətbiqlərə məhdudiyyətlər qoyur.

     İnsan haqları təşkilatları bildirirlər ki, bu məhdudiyyətlər həm korporativ, həm də fərdi istifadəçilərə zərər vurur və bununla da DMA-nı pozur. Aktivistlərin narazılıq doğuran digər məqamı isə Apple-ın tələb etdiyi 1 milyon avro məbləğində ehtiyat akkreditiv (SBLC) ödənişidir. Bu tələbi App Store-da üçüncü tərəf tətbiq mağazaları üçün müştəri proqramları dərc etmək istəyən tərtibatçılara yönəlib. Onlar bildirirlər ki, bu məbləğ kiçik və orta biznes nümayəndələri üçün əlçatmazdır. İnsan haqları təşkilatları Apple-a qarşı cərimə tətbiq edilməsini tələb edirlər - DMA-nın pozulmasına görə cəza şirkətin illik gəlirinin 10%-nə qədər ola bilər.