iPhone istehsalının ABŞ-a köçürülməsi uzun illər çəkə bilər

     Keçən həftə ABŞ prezidenti Donald Trump-ın smartfonların idxalına 25% gömrük rüsumu tətbiq edəcəyinə dair verdiyi vədlə yadda qala bilərdi. Bu siyasətin ilk hədəfi isə Apple şirkəti oldu. Ekspertlərin fikrincə, iPhone istehsalının ABŞ ərazisinə köçürülməsi şirkət üçün ciddi problemlərə səbəb olacaq və bu proses illərlə çəkə bilər. Xatırladaq ki, mart ayının sonlarından etibarən Apple Çin istehsalına tətbiq oluna biləcək yüksək rüsumlar səbəbilə iPhone-ların idxalının daha baha başa gələcəyi ehtimalına qarşı Hindistandan ABŞ-a daha çox cihaz gətirmək üçün maksimum səy göstərirdi.

     Daha sonra Trump Apple-ın rəhbəri Tim Cook-a Hindistanda yeni zavodlar tikmək əvəzinə bu işləri ABŞ-da görmədiklərinə görə problemlər yaranacağı ilə hədə-qorxu gəlmişdi. Nəhayət, ABŞ prezidenti açıq şəkildə bəyan etdi ki, Apple əgər məhsullarına yüksək gömrük rüsumu ödəmək istəmirsə, iPhone istehsalını ABŞ ərazisində təşkil etməlidir. Reuters tərəfindən sorğulanan ekspertlər bildiriblər ki, bu proses təkcə uzunmüddətli deyil, həm də son dərəcə mürəkkəb olacaq. Keçən ay ABŞ-ın ticarət naziri Howard Lutnick mümkün istehsal miqrasiyası prosesini belə təsvir etmişdi: iPhone istehsalı üçün kiçik vintlərin bərkidilməsi ilə məşğul olan milyonlarla insanın əməyinin ABŞ-a köçürülməsi və avtomatlaşdırılması planlaşdırılır, bu isə mexanika və elektrik sahəsində ixtisaslı mütəxəssislər üçün iş yerləri yaradacaq.

     Daha sonra isə o bildirdi ki, Tim Cook onu məyus edib, çünki Apple şirkətinin ABŞ-da iPhone yığımı üçün lazımi səviyyədə avtomatlaşdırma texnologiyasına malik olmadığını bəyan edib. Nazirin sözlərinə görə, Apple-ın rəhbəri etiraf edib ki, robotlaşdırılmış manipulyatorlardan istifadə və dəqiq yığım tələb edən genişmiqyaslı iPhone istehsalını hazırda ABŞ ərazisində qurmaq mümkün deyil. Lakin belə bir imkan yaranan kimi bu addım atılacaq. Ekspertlər əlavə edirlər ki, ABŞ qanunvericiliyinə əsasən, prezident yalnız milli təhlükəsizliyə ciddi təhdid olduğu halda konkret bir şirkətə qarşı hədəfli gömrük rüsumları tətbiq edə bilər.

     Lakin belə bir təhdidin əsaslandırılması bu qədər də vacib görünmür, çünki Trump yalnız Apple-a deyil, digər idxalçılara qarşı da smartfon istehsalının ABŞ-da lokallaşdırılmasını stimullaşdıran gömrük rüsumları tətbiq etməyə qərar verib. Wedbush şirkətinin nümayəndələri artıq qeyd ediblər ki, iPhone istehsalının ABŞ-a köçürülməsi 10 il çəkə bilər və nəticədə ortaya çıxacaq məhsulun qiyməti hazırkı 1200$-la müqayisədə 3500$ olacaq. Analitiklərin fikrincə, bu ssenari mövcud iqtisadi şəraitdə real görünmür. iPhone-un ABŞ-dan kənarda yığılması şərtilə ona rüsum tətbiq edilməsi isə ABŞ istehlakçılarının cibinə təsir edəcək. Beləliklə, hadisələrin istənilən inkişaf variantında Apple çox çətin vəziyyətə düşür.

Mənbə: Reuters