Logo
    main-post-cover

    OpenAI Microsoft ilə danışıqlar səbəbilə milyardlarla dollar investisiyalardan məhrum ola bilər

    Tech-Biznes
    27.08.2025
    Emil
         Microsoft şirkəti OpenAI-nin ən böyük investoru olaraq qalır, lakin təşkilati struktur və qarşılıqlı əməkdaşlıq şərtlərinin bəzi məqamları şirkətin inkişafı üçün əlavə vəsait cəlb etmək imkanlarını məhdudlaşdırır. Financial Times-ın xəbərinə görə, restrukturizasiya şərtlərinin müzakirəsi onun növbəti ilə qədər təxirə salınmasına səbəb ola bilər. Microsoft və OpenAI arasında saziş 2030-cu ilə qədər qüvvədə qalır ki, bu da birincisinə həmin müddət ərzində ikincinin texnologiyalarına çıxış əldə etmək imkanı verir. Bununla belə, müqavilədə OpenAI-a Microsoft-un israrlı nəzarətindən daha tez qurtulmağa imkan verən maddə mövcuddur - bunun üçün startapın yalnız belə adlanan ümumi süni intellekti (AGI) hazırlaması kifayətdir. Bunun üçün OpenAI direktorlar şurasının sadəcə olaraq hədəfin gerçəkləşdiyini bəyan etməsi lazım olacaq. Financial Times-ın qeyd etdiyi kimi, OpenAI ilə Microsoft arasındakı ziddiyyətlər restrukturizasiyanı gələn ilə qədər təxirə sala bilər ki, bu da digər investorların planlarına zərər vuracaq.
         Məsələn, SoftBank OpenAI kapitalına təxminən 2 milyard dollar yatırmaq niyyətindən imtina edə bilər. Microsoft ilə danışıqların uzanması OpenAI-nin digər potensial investorlarına da zərər vurur. Restrukturizasiya olmadan startap investorları aktiv şəkildə cəlb edə bilməyəcək, çünki onlar bütün bəşəriyyətin xeyrinə işləmək kimi abstrakt vədlərdən çox real maliyyə gəlirləri gözləyirlər. Perspektivdə OpenAI restrukturizasiyadan sonra IPO-ya da çıxa bilər. Mübahisəli məqamlardan biri OpenAI müştərilərinin API proqram interfeysinə çıxışıdır - hazırda ona Microsoft öz Azure bulud infrastrukturu vasitəsilə nəzarət edir. Startap bu sxem üzrə Microsoft-un rəqiblərini, məsələn Google-u da işə cəlb etmək istəyir, lakin bu, Microsoft-un açıq şəkildə xoşuna gəlmir, buna görə də danışıqlar gərginliklə müşayiət olunur.
         İstisna edilmir ki, kompromis variantı API-yə çıxışın yalnız OpenAI ilə sazişləri olan hökumət təşkilatları üçün alternativ bulud platformaları vasitəsilə təmin edilməsi ola bilər. Məhz AGI-nin hazırlanması ilə bağlı həmin maddə Microsoft-u narahat etməyə davam edir, çünki belə səviyyədə bir süni intellekt yaradılarsa, şirkət OpenAI tərəfindən həmin andan sonra hazırlanacaq gələcək məhsullara çıxışını itirəcək. Microsoft-un rəqibləri isə OpenAI-nin daha yeni həllərindən istifadə edə biləcəkləri üçün bu, Microsoft-u həssas vəziyyətə salacaq. Microsoft rəhbərliyi OpenAI ilə müqavilədəki həmin maddənin tamamilə çıxarılmasını istəyir. Digər tərəf isə hələ ki, buna hazır deyil, lakin bu məsələdə zaman OpenAI-ın əleyhinə işləyir. OpenAI-ın gələcək kapital strukturu sahəsində Microsoft-un da öz üstünlükləri var. Şirkət restrukturizasiyadan sonra startapın səhmlərinin 30-35%-nə sahib olmaq istəyir.
         Hazırda Microsoft artıq OpenAI kapitalına 13 milyard dollardan çox investisiya yatırıb. Tərəflər qarşılıqlı faydalı razılaşmaya çatsalar belə, bütün formallıqların aradan qaldırılması müəyyən vaxt aparacaq və bu da sövdələşmənin bağlanmasını böyük ehtimalla növbəti ilə keçirəcək. OpenAI-nin bəzi böyük investorları isə startap müəyyən tarixədək restrukturizasiyanı başa çatdırmasa, vəsaitlərinin bir hissəsini geri tələb etmək hüququna malikdirlər. Məsələn, SoftBank üçün bu müddət 2025-ci ilin sonuna təsadüf edir. OpenAI restrukturizasiya göstərilən vaxtda yekunlaşmasa belə, SoftBank-dan bütün nəzərdə tutulmuş investisiyaları almağı planlaşdırır. Startap həm ilkin, həm də ikinci bazarda səhmlərin yerləşdirilməsini nəzərdən keçirir. Hazırda ona investisiya yatırmaq istəyənlər kifayət qədərdir və şirkət çətin ki, Microsoft ilə uzanan danışıqlara görə sərfəli fürsəti əldən vermək istəsin.
    Paylaş