Trump ABŞ-ın İT nəhənglərini Avropa dövlətlərinə qarşı sanksiyalar vasitəsilə dəstəkləməyi planlaşdırır

     ABŞ prezidenti Donald Trump-ın administrasiyası Avropa Birliyinə daxil olan ölkələrə və ya rəsmilərə qarşı bölgədə qüvvədə olan “Rəqəmsal Xidmətlər Qanunu”na (Digital Services Act, DSA) əməl etdiklərinə görə sanksiyalar tətbiq etmək imkanını nəzərdən keçirir. Fikirlər var ki, bu sənəd amerikalı vətəndaşlara senzura tətbiq edir və ABŞ texnologiya şirkətlərinə əlavə xərclər yükləyir. Bu misilsiz addım Trump-ın Avropanın konservativ baxış bucağını boğmaq cəhdi kimi qəbul etdiyi hallara qarşı mübarizəsini gücləndirəcək. Dövlət Departamenti rəhbərliyi hələ ki, çox güman ki, viza məhdudiyyətləri formasında olacaq sanksiyaların tətbiqi barədə qərar verməyib. Amerikalı rəsmilər ötən həftə bu məsələ ilə bağlı bir neçə müşavirə keçiriblər, lakin hələ də Avropalı həmkarlarından kimə qarşı sanksiya tətbiq ediləcəyini söyləmək mümkün deyil.

     Əvvəlki gün Trump rəqəmsal vergilərin tətbiq olunduğu ölkələri hədələyərək bildirib ki, əgər bu vergilər ləğv edilməsə, onların mallarına əlavə rüsumlar tətbiq olunacaq. ABŞ şirkətləri tez-tez fəaliyyət göstərdikləri ölkələrin qanunvericiliyindən şikayətlənirlər - bəzən hətta fəaliyyətə ədalətsiz məhdudiyyətlər qoymaqda ittiham edirlər, lakin rəsmilərə qarşı sanksiyaların tətbiqi çox nadir hallarda baş verir. Trump administrasiyası ilə Avropa Birliyi rəhbərliyi arasındakı münasibətlər artıq gərginləşib - ABŞ tərəfinin gömrük rüsumları tətbiq etmək hədələri, bu mövzuda gərgin danışıqlar, həmçinin avropalı məmurların ABŞ texnologiya şirkətlərinə yönəlmiş tənqidlərindən sonra. Əvvəllər Trump administrasiyası Avropadakı amerikalı diplomatlara “Rəqəmsal Xidmətlər Qanunu”nun dəyişdirilməsi və ya ləğvinə yönəlmiş lobbiçilik kampaniyası aparmağı tapşırmışdı.

     Bu qanun onlayn mühitin təhlükəsizliyini artırmaq məqsədi daşıyır - xüsusilə, texnologiya nəhənglərinin nifrət çıxışları və uşaqlara qarşı zorakılıq materialları kimi qanunsuz kontentlə mübarizədə daha fəal tədbirlər görmələrini tələb edir. Vaşinqton isə bu sənəddə qanunsuz kontentlə mübarizə bəhanəsi altında fikir ifadə azadlığının məhdudlaşdırılmasını görür. May ayında ABŞ dövlət katibi Marco Rubio amerikalıların fikirlərinə senzura tətbiq edənlərə viza verilməsindən imtina ediləcəyi ilə hədələmiş və bu tədbirin ABŞ şirkətlərinin fəaliyyətini tənzimləyən rəsmilərə də şamil oluna biləcəyini istisna etməmişdi. Avqustun əvvəlində isə o, amerikalı diplomatlara Avropa hakimiyyət orqanları ilə mütəmadi olaraq təmasda olmağı tapşırdı ki, Vaşinqtonun DSA və ABŞ texnologiya şirkətləri üçün maliyyə nəticələri ilə bağlı narahatlıqlarını onlara çatdırsınlar.